Trong bài viết này người bạn thân thiết của tôi, đồng thời cũng là đồng tác giả bộ sách Dám cho đi, John David Mann, đã nhìn về hai quyển sách anh ấy vừa đồng sáng tác. Và, anh ấy đã nhìn về cách thức, điều mà chúng tôi gọi là “Lãnh đạo biết cho đi” không chỉ là một phong cách, mà còn là một lối sống. Hãy tận hưởng bài viết này bạn nhé! - Bob Burg

“Nếu bạn được yêu cầu định nghĩa về tài nguyên quý giá nhất trên thế giới, bạn sẽ nói gì? Riêng tôi, tôi biết rằng câu trả lời của tôi chính là: Lãnh đạo. Tôi tin rằng lãnh đạo là điều giá trị nhất, quan trọng nhất và cũng sơ khởi nhất. Không phải dầu mỏ, đất đai, tiền bạc, kỹ thuật cách làm nhưng chính là sự lãnh đạo kiên định và tập trung. Sự lãnh đạo là tất cả.”

Hãy bắt đầu bằng quyển sách gần đây nhất của tôi, Lãnh đạo đích thực, được viết với cựu đồng giám đốc điều hành Primerica - John Addison và ấn hành tuần trước.

Thật đơn giản để nghĩ rằng “lãnh đạo” là thứ gì đó chỉ liên quan tới những chức vụ cao cấp như: Giám đốc điều hành, Chủ tịch, Tổng giám đốc, Sếp. Tuy nhiên, lãnh đạo thể hiện ở khắp mọi nơi - trong những mối quan hệ của chúng ta, trong gia đình, trong cộng đồng và nơi công sở, và trong mọi khía cạnh còn lại của cuộc sống mỗi người.

Câu hỏi đặt ra không phải là chúng ta có được sinh ra để làm lãnh đạo hay không (Chúng ta đều có thể). Mà câu hỏi đặt ra là liệu chúng ta có muốn thực hiện thiên mệnh đó hay không - và nếu có, thì như thế nào. Bởi vì có hai loại lãnh đạo. Bạn có thể là lãnh đạo lấy đi.

Hoặc bạn có thể là lãnh đạo cho đi.

Lãnh đạo lấy đi, trong cái vỏ bọc ấn tượng và kinh điển nhất của nó, là người nắm trong tay quyền lực, là người tướng lĩnh cầm đầu cuộc cách mạng, lật đổ nhà vua và dành lấy ngai vàng, là kẻ đột kích tập đoàn thiết lập sự tiếp quản. Cassius và Brutus ám sát Caesar. Alexander Haig tuyên bố chỉ trong một khoảnh khắc sau khi Tổng thống Reagan bị bắn, “Tôi nắm quyền!”.

Nói như vậy không có nghĩa lãnh đạo lấy đi nhất thiết phải là một điều xấu. Đôi khi, đặc biệt là trong những tình cảnh hỗn loạn và rắc rối, trong tình huống tuyệt vọng tìm kiếm những người chấp nhận chịu trách nhiệm, cầm lấy bánh lái, đưa ra quyết định trước khi con thuyền lao đầu vào tảng đá và chìm nghỉm. (Đơn cử như trường hợp của John Addison, người đã được đề cử để lèo lái công ty qua một giai đoạn khủng hoảng đôi khi có cảm giác như một Indiana Jones huyền thoại.) Và thậm chí không nhất thiết phải là khi có khủng hoảng xảy ra. Đôi lúc sự việc chỉ đơn giản là đang bị kẹt lại thì sẽ thật hữu ích biết bao khi có người nhẹ nhàng dẫn dắt và đưa sự việc đến với định hướng ban đầu. 

Tuy nhiên, lãnh đạo lấy đi, bất kể trong hoàn cảnh nào, cũng mang trong mình một sự rủi ro - bởi lẽ lấy đi vẫn là lấy đi. Lãnh đạo lấy đi rất dễ sơ xuất chuyển thành sự thống trị, và từ sự thống trị trở thành bạo ngược. 

Vậy thì có một loại lãnh đạo khác: lãnh đạo cho đi. 

Thay vì nắm bắt lấy bánh lái, lãnh đạo cho đi sẽ nắm lấy tay người bạn đồng hành của mình và đặt lên bánh lái. Thay vì đứng lên để trở thành người dẫn dắt người khác, lãnh đạo cho đi sẽ là người khuyến khích và hỗ trợ người khác đứng lên bằng chính khả năng của mình. 

Và chung quy lại, đó chính là lời nhắn gửi của quyển sách tiếp theo của tôi và Bob, cũng về chủ đề lãnh đạo,... quyển sách sẽ được xuất bản 1 tuần nữa tính từ hôm nay! (Rõ ràng tháng Ba là tháng của lãnh đạo.)

Chương đầu tiên của quyển sách này có nhan đề “Lãnh đạo lấy đi”. Tôi dám chắc rằng bạn có thể đoán được chương cuối cùng của sách có nhan đề gì. 

Lãnh đạo cho đi, như cách một nhân vật đã nói trong Lãnh đạo dám cho đi, là việc trao quyền cho người khác, kéo họ đứng lên:

“Khi bạn tin tưởng vào ai đó, khi bạn đề cao ai đó, tôn trọng ý kiến của họ, bạn đã cho họ khả năng lãnh đạo. Bạn có thể trao khả năng lãnh đạo cho con của bạn, cho một thành viên trong nhóm của bạn, cho một người bạn của bạn, cho tất cả mọi người. 

“Và nó cũng là một dạng đặc biệt của lãnh đạo, tương tự như lãnh đạo phục vụ.”

“Lãnh đạo cho đi là một phong cách lãnh đạo, đồng thời còn nhiều hơn thế. Đó là một cách sống.”

Để truyền tải ý tưởng mà chúng tôi đã viết một cảnh trong câu chuyện mà người hùng Ben đang đi bộ ra ngoài, trăn trở để hiểu làm sao có thể cung cấp sự lãnh đạo cần thiết trong tình hình này, và rồi anh ta nghe một âm thanh lạ lẫm, “Như một đoạn điệp khúc xa của tiến kèn Ô-boa, hoặc giả của kèn đồng Mỹ”. Ngước nhìn lên, anh ta thấy một hình chữ V dài của bầy vịt trời Canada đang hướng về phía Nam.

“Anh ta nhớ rằng đã từng đọc đâu đó khi bay theo hình chữ V giúp bầy chim có thể chuyển động xa hơn một cách hiệu quả, điều này giúp chúng có thể bay khoảng cách xa mà không mệt mỏi.

“Theo anh quan sát, sự hình thành của bầy chim dần rời rạc đi, đổi hướng, tách nhau ra và sau đó lại dần hình thành lại với một con chim đầu đàn khác bay vào bị trí đỉnh của chữ V.

“Ben đã vô cùng ngạc nhiên. Làm thế nào mà chúng có thể làm như vậy được?

“Tiếng kèn nhẹ nhàng vẫn tiếp tục, và từ từ trôi đi như cách bầy chim đã tạo thành đường chân trời. Đó dường như là một âm thanh đẹp nhất mà Ben từng nghe.”

Quả thật tuyệt đẹp: Đó chính là âm thanh của lãnh đạo cho đi.

Bài viết này được chọn lọc, biên dịch, thiết kế và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Học bổng Lãnh đạo Khai phóng IPL khóa 5

Thân Tiến Toàn
Nguyễn Văn Hưng
Nguyễn Ngọc Thùy Trâm
Lộc Quỳnh Như
Phan Hoàng Ngân
Lê Quang Minh

Với sự hỗ trợ từ (các) Cộng tác viên:
Võ Tuấn Kiệt
Võ Nam Du
Phạm Kim Hoàng