Làm Thế Nào Để Trường Học Có Thể Chuẩn Bị Tốt Nhất Cho Học Sinh Trong Tương Lai? Hãy Giao Cho Các Em Việc Thật Để Làm Thật.

Nguồn: unplash.com

Hệ thống giáo dục công lập Mỹ đã không thay đổi trong hơn một thế kỷ, giữ nguyên hình thức giáo viên giảng bài và cho học sinh làm bài kiểm tra. Tuy nhiên, tại trường Trung học Iowa BIG, thay vì theo đuổi mô hình cũ, họ cho các em học sinh giải quyết những nhu cầu cấp thiết nhất của cộng đồng - kết quả là mang lại lợi ích cho chính các em và thị trấn của mình.

Năm 2012, một số thành viên trong cộng đồng ở Cedar Rapids, Iowa đặt ra câu hỏi “Trường học nên như thế nào?”. Để tìm ra câu trả lời, họ tạo ra Dự án Billy Madison (phải, tên dự án được lấy cảm hứng từ bộ phim cùng tên của Adam Sandler kể về một người lớn phải đi học lại). Dự án có sự tham dự của 65 người trưởng thành, bao gồm cả những lãnh đạo địa phương. Họ được đưa đến một trường trung học để trải nghiệm lại cuộc sống học sinh trong một ngày, trở lại với bàn học, bài giảng, sách giáo khoa, chuông báo và giấy cho phép đi vệ sinh.

Cuối ngày, họ được hỏi: “Các vị nghĩ thế nào?”

Bất kể thu nhập, giới tính, tuổi tác hay quan điểm chính trị, tất cả người tham gia đều có chung kết luận: “Chúng ta có thể làm tốt hơn nhiều.”

Họ quyết định tạo ra một chương trình khiến việc học trở nên ý nghĩa hơn - nơi mà học sinh có thể chọn cách sử dụng thời gian của mình, chọn những gì mình theo đuổi, và là nơi chương trình giảng dạy được tích hợp giữa các môn học và gắn kết với cộng đồng. Vì thế, mùa thu năm 2013, họ lập nên Iowa BIG. Iowa BIG lúc bắt đầu chỉ có 12 học sinh, còn bây giờ thì có 207 em đang theo học (và vẫn còn một danh sách chờ được ghi danh).

“Trường học” này không có toà nhà, cũng chẳng có giáo trình. Học sinh của Iowa BIG học một buổi tại trường bình thường của các em, đồng thời cam kết dành vài tiếng mỗi ngày cho Iowa BIG - nơi các em làm việc với hơn 100 tổ chức ở địa phương (gồm các doanh nghiệp, tổ chức phi lợi nhuận và các nhóm về chính sách) nhằm xác định vấn đề và giúp các tổ chức giải quyết nó. Cốt lõi của một ngày học là những việc mà các em làm để cải thiện đời sống cộng đồng.

Học sinh Iowa BIG tại doanh nghiệp địa phương Mad Fish Farms - trang trại thuỷ canh kết hợp nuôi trồng thuỷ sản, năm học 2017-2018. Nguồn: Iowa BIG.

Iowa BIG thu hút học sinh từ 3 học khu của Cedar Rapids. Những học khu này trong quá khứ từng xem nhau như đối thủ, nhưng Iowa BIG đã đoàn kết các học khu lại cùng cộng đồng rộng lớn hơn; giờ đây các học sinh, giáo viên và các tổ chức đều xem nhau như người một nhà.

Cách đánh giá ở Iowa BIG khác biệt và đầy ý nghĩa. Các đối tác của cộng đồng thường xuyên gặp gỡ học sinh và giáo viên của các em để đưa ra các phản hồi hữu ích, có giá trị. Mục tiêu của họ rất rõ ràng - các em học sinh cần tiếp tục làm việc cho tới khi giải quyết thành công vấn đề của đối tác, hoặc sẽ rớt môn.

“Học sinh tự phát triển kế hoạch làm việc, sắp xếp thành các đầu việc và làm những điều cần thiết để thúc đẩy tiến độ. Theo cá nhân hoặc theo nhóm, các em tự làm việc trong khoảng thời gian liên tục” - theo Troy Miller, nhà đồng sáng lập Iowa BIG. “Nhà trường theo dõi tiến độ và giữ cho sinh viên có trách nhiệm hoàn thành công việc, chứ không điểm danh hay đánh dấu.”

Không phải mọi đứa trẻ đều phù hợp với chương trình. Cho đến nay, khoảng 15% đã rời chương trình và quay lại trường học bình thường. Dù vậy, theo nhà đồng sáng lập Iowa BIG Shawn Connally, kể cả những học sinh ấy cũng học được rằng những bài học thực tế quan trọng hơn nhiều so với việc phải nộp bài luận đúng hạn.

Trong số khoảng 500 học sinh đã tốt nghiệp của Iowa BIG từ trước đến nay, có khoảng 97% đỗ nguyện vọng đầu khi nộp đơn vào đại học. Do học sinh của Iowa BIG vẫn đi học ở trường bình thường, các em có thể liệt kê cả các khoá học nâng cao lẫn hoạt động ngoại khoá trong hồ sơ dự tuyển đại học.

“Ngoài ra, học sinh của Iowa BIG cũng có bản hồ sơ lý lịch đáng chú ý” - Connally cho biết. Một em từng được xếp vào danh sách chờ của Học viện Không quân với tỉ lệ chọi lớn. Trong phần trình bày của mình, cậu ấy nhấn mạnh những trải nghiệm thực tế cùng Iowa BIG, rằng cậu đã vật lộn như thế nào trong những lần làm việc nhóm và cậu đã học được những gì về lãnh đạo. Cậu đã được nhận. Những trải nghiệm khác biệt, theo Connally, “có giá trị đối với nhà tuyển dụng hay trường đại học còn hơn cả điểm SAT cao.”

Nhiều học sinh của Iowa BIG cũng được nhận những công việc làm thêm mùa hè tuyệt vời. “Năm nay, một học sinh trung học cơ sở của chúng tôi được nhận việc làm hè tại Bệnh viện Đại học Iowa, vượt qua 17 sinh viên và 13 học viên sau đại học. Nếu không nhờ những trải nghiệm tại Iowa BIG, cậu ấy có lẽ đã không thể có được công việc thực tập đó” những nhà sáng lập nói. “Không có gì để bàn cãi về trí thông minh của cậu bé, nhưng có thể nói chính chúng tôi đã trao cho cậu cơ hội tiếp xúc với những điều giúp nâng cậu lên tầm cao mới.”

Học sinh của Iowa BIG trong dự án SHE CAN - dự án tập trung vào việc trao quyền cho những bạn nữ cấp hai, khuyến khích các bạn sáng tạo và khám phá thế giới kinh doanh, năm học 2017-2018. Nguồn: Iowa BIG.

“Theo mô hình giáo dục truyền thống, việc học chẳng khác biệt nhiều trong suốt 125 năm. Còn với mô hình này, việc học đổi mới từng ngày” - họ tiếp tục. “Thêm vào đó, những đứa trẻ này tìm hiểu về cộng đồng theo những cách mới và trân trọng nó. Đó mới là điều quan trọng. Chúng tôi có những đứa trẻ từng chỉ gọi nơi này là ‘Cedar Rapids’. Còn giờ, một học sinh đã đi học đại học ở xa nói với chúng tôi ‘Em hẳn là kẻ ngốc mới không quay lại mạng lưới mối quan hệ của mình.’”

Kyle tìm đến Iowa BIG để học cách bắt đầu việc kinh doanh. Tại BIG, cậu làm một trang web giống như monster.com, mặc dù sau này nó cũng thất bại nhưng nhờ nó Kyle cũng đã thắng giải trong một cuộc thi và có một khoản tiền. Trong năm thứ hai, cậu làm việc với một công ty lớn ở địa phương. Kyle phân tích dữ liệu phân phối của họ bằng cách sử dụng kỹ năng lập trình và kỹ năng về cơ sở dữ liệu của mình.

“Vị Phó Chủ tịch hỏi cậu định làm gì trong hè, cậu trả lời ‘Dạ có lẽ là làm bồi bàn ạ’. Phó Chủ tịch liền bảo ‘Không đâu, cậu sẽ làm việc cho chúng tôi’. Rồi Kyle được thuê làm nhà khoa học dữ liệu (data scientist) toàn thời gian để viết mã lệnh phân tích dữ liệu kinh doanh” - Miller và Connally cho biết. “Khi cậu ấy học môn khoa học máy tính ở trường bình thường, cậu bị đánh trượt. Còn bây giờ, cậu lại được trả lương hậu hĩnh để làm công việc mà trước đây cậu nhận được điểm ‘F’ trong bảng điểm.”

Mới theo học tại Iowa BIG, Isaac đã thiết kế tàu lặn dưới nước, đã giúp hệ thống của trường em tối ưu hoá việc thực hành của các học sinh bị chấn thương nghiêm trọng từ bé, và đã thiết kế, lập trình máy bay không người lái - tất cả chỉ trong vòng 7 tháng. Cậu cho biết: “Em cũng từng có một dự án nghiên cứu hệ gen của các loại nấm khác nhau và cách xúc tiến thương mại hoá những loài mới. Rất nhiều dự án của em là những trang web, ứng dụng nhỏ. Nhờ đó, em được làm quen với nhiều ngôn ngữ lập trình như TSS, THP, HTML, Arduino.”

Khi Isaac 15 tuổi, cậu từng tổ chức một lớp học hè cho học sinh cấp hai giới thiệu những kỹ năng cậu học được ở BIG: lập trình, Photoshop, làm website, làm máy bay không người lái. Cậu trả ơn BIG bằng cách dạy lại cho những đứa trẻ này, trong khi thu nhập thì gấp ba lần mức lương tối thiểu.

Connally nói thêm: “Là một giáo viên, tôi chứng kiến Isaac nhìn mọi việc cậu làm như những dự án lập trình. Học sinh thường không thấy rõ các môn học tích hợp với nhau thế nào trong việc học của mình. Tôi nhớ trong dự án ACES (dự án về chấn thương tâm lý từ nhỏ) của Isaac: cậu đọc các văn bản ở tầm cao hơn tuổi mình, liên hệ các nguồn thông tin trong cộng đồng, phỏng vấn những người lớn và hiểu rõ các thông tin. Dự án tâm lý học này thật ra giống ba hay bốn môn tích hợp lại… Lượng kiến thức thu được của các môn không đồng đều, nhưng tổng quan mà nói thì cậu học được nhanh hơn và sâu hơn.”

Miller giải thích lí do khiến anh đi đến quyết định thành lập Iowa BIG: “Tôi rời học khu dành cho hội nhà giàu chuyển tới nơi hội tụ đủ các vấn nạn đô thị: nào là nghèo khó, rồi vấn đề kinh tế lẫn chủng tộc. Đây đều là những vấn đề tôi quan tâm sâu sắc. Tuy nhiên sau nhiều năm liên tục nói với các em học sinh rằng hãy cố gắng vươn lên, các em sẽ có một công việc và rồi sẽ thoát khỏi nghèo khó, tôi nhận ra: Không được, đây không phải là cách. Những môn học và bài kiểm tra này không được thiết kế để thoát nghèo.”

“Với vai trò là người hướng dẫn, tôi cần nắm bắt được nhà tuyển dụng muốn gì và rèn luyện cho học sinh những kỹ năng mà cha mẹ không thể dạy chúng. Mặt khác, tôi có thể chỉ cần chuẩn bị cho các em những kiến thức để hoàn thành môn học ở trường trung học, tức là chuẩn bị cho vài học phần mở đầu ở đại học, tức là chuẩn bị cho nhiều học phần nâng cao hơn, mà cũng tức là chẳng chuẩn bị bất cứ cái gì cả. Trong khi để học đại học, các em phải mượn nợ số tiền khổng lồ, rồi có thể sẽ bỏ học, thế là lại quay trở lại hố sâu nghèo đói.”

Cũng vì BIG vô cùng khác biệt nên một số người trong lĩnh vực giáo dục tỏ ra rất cảnh giác với nó. Miller cho biết: “Nhiều ý kiến phản đối xuất phát từ những cá nhân tin rằng cái gì cũng phải có một tiến độ riêng, tất cả các lớp học Tiếng Anh cần phải đọc những quyển sách nhất định. Xét theo hệ giá trị của họ, họ không sai, nhưng đó không phải hệ giá trị của tôi và cũng không phải hệ giá trị của doanh nghiệp.”

“Điều khó hiểu ở đây là ngày càng nhiều phụ huynh không cổ vũ con mình. Đó là nỗi sợ: sợ thay đổi, sợ rằng điều đó chẳng giúp ích gì cho việc đỗ đại học - một tầm nhìn ngắn hạn.” Miller kết luận. “Tôi không nghĩ mọi chuyện sẽ bắt đầu từ trong trường học. Chính cộng đồng cần phải lên tiếng rằng: ‘Con cái chúng tôi đang không được chuẩn bị theo cách mà chúng cần.’”

Trường học tại địa phương bạn có thể không có dự định làm những điều đầy hoài bão như Iowa BIG, nhưng bạn có thể bắt đầu bước một bước nhỏ với sự giúp đỡ từ School Retool (một tổ chức phi lợi nhuận thành lập bởi trung tâm trực thuộc Đại học Stanford), Tổ chức Hewlett (nhà tài trợ cho sáng kiến Deeper Learning) và công ty thiết kế IDEO. 

Sứ mệnh của School Retool là giúp các trường học tạo dựng nên văn hoá đổi mới. Chiến dịch “Dưới Bóng Học Sinh” đã tạo điều kiện cho hàng ngàn người trưởng thành - thường là các vị hiệu trưởng, trở thành học sinh trong vòng một ngày và sau đó chia sẻ lại về trải nghiệm của mình với cộng đồng. Dựa vào đây, bạn có thể mời những lãnh đạo nơi bạn sinh sống tới trường của mình để sắm vai học sinh hoặc giáo viên. Ví dụ như các lãnh đạo ở Cedar Rapids chẳng hạn, biết đâu họ có thể trở thành đồng minh trung thành của bạn.

 

Nguồn bài viết gốc: https://ideas.ted.com/how-can-schools-best-prepare-students-for-the-future-give-them-real-work-to-do/