Khi tôi còn là một quản lý trẻ, một trong những nhân viên cưng của tôi xin từ chức. Cô ấy có một số lý do cá nhân cần phải chuyển chỗ ở và thay đổi công việc. Tôi đã rất hốt hoảng và bối rối khi để vuột mất cô ấy. Tôi dành một vài ngày để tâm sự với cô ấy về điều nên làm và tập trung vào lợi ích tốt nhất của cô ấy hơn là cảm giác mất mát của chính bản thân. Tôi luôn tự băn khoăn về cách tôi xử lý hồi ấy, nhưng nó đã dạy tôi một điều quan trọng: tôi phải tự trưởng thành về chính mình trước khi có thể trưởng thành trong tư cách là một nhà lãnh đạo.

Thuật lãnh đạo bắt đầu bằng những công việc khó khăn mà chúng ta phải tự làm.

Những lần tôi thất bại trong việc lãnh đạo thường không không phải vì thiếu hiểu biết những điều tạo nên lãnh đạo tốt. Tôi đọc rất nhiều sách, tham dự (và thậm chí còn đi dạy) các chương trình về lãnh đạo. Tôi vẫn đang phát triển với tư cách là một nhà lãnh đạo vì tôi biết mình vẫn còn nhiều việc phải làm cho chính mình.

Những điểm yếu trong cách lãnh đạo thường là vấn đề chưa dứt điểm trong  nội tâm, chẳng hạn như cviệc chữa lành vết thương cũ, đủ bản lĩnh để đặt tình yêu lên trên bản ngã, hoặc tìm ra con người thật của chúng ta. Đây là những nỗ lực lộn xộn, khó khăn và nặng nề, và đối với hầu hết chúng ta, đó là những thứ còn dang dở..

Thuật ngữ Imago chỉ giai đoạn cuối trong quá trình biến thái của côn trùng. Nó cũng là một thuật ngữ tâm lý học nói đến sự ảnh hưởng về tinh thần của người khác đến chúng ta hồi rất trẻ và có tác động đến hành vi của chúng ta ngày nay. Ví dụ, nhiều người gặp khó khăn trong các mối quan hệ hiện tại, liên quan đến thời thơ ấu. Nếu thiếu thốn tình cảm khi còn trẻ con, hiện tại chúng ta có thể là một người khao khát được tôn thờ và công nhận. Nếu liên tục bị chỉ trích, chúng ta có thể quá nhạy cảm và cho rằng bất kỳ phản hồi nào cũng là sự công kích. Có cả một lĩnh vực tâm lý được xây dựng xung quanh ý tưởng này – phương pháp trị liệu các quan hệ bằng tưởng tượng - tìm cách sử dụng sự hiểu biết này để chữa lành vết thương cũ và củng cố các mối quan hệ cá nhân. 

Nếu chưa chữa dứt điểm các bệnh này, chúng ta có xu hướng mang theo nỗi ám ảnh ấy đến văn phòng. Chúng ta có thể tìm đến các đồng nghiệp để đáp ứng những nhu cầu chưa được đáp ứng. Là lãnh đạo, chúng ta có thể chưa đủ năng lực để làm hình mẫu nên làm - người làm gương cho những giá trị chung, truyền cảm hứng bằng tầm nhìn và tạo động lực cho người khác - nếu những trải nghiệm trong quá khứ đã phá vỡ nền tảng tính cách của chúng ta. Thay vì dẫn dắt, chúng ta trở nên lạc lõng trong nỗ lực tự sửa chữa. 

pexels-photo-3810796.jpgNguồn ảnh: Pexels.com

Chúng ta đều từng gặp phải những lãnh đạo dường như không có khả năng đồng cảm với người khác, động viên đội nhóm hay sẻ chia sự tín nhiệm. Tôi nghĩ điều này bắt nguồn từ sự bất an – nỗi ám ảnh phủ bóng đen lâu dài lên người đó. Tôi thường trích dẫn câu nói của James Kouzes và Barry Posner về thuật lãnh đạo: "Nhà lãnh đạo chính là kẻ đang yêu - yêu những người thực hiện công việc, với những gì tổ chức của họ thực hành và với khách hàng của họ." Nếu bạn không yêu bản thân - hoặc cảm thấy được yêu thương - thì thật khó để trở thành người lãnh đạo kiểu này.

Một vấn đề khác với những vết thương cũ vốn định hình tính cách của chúng ta là ta bắt đầu nhầm lẫn những gì đã xảy ra trong quá khứ với những gì thực sự đang xảy ra hiện tại. Bản ngã có thể cản trở quá trình thấu hiểu trải nghiệm của chúng ta – và với người khác. Chúng ta có nhưng định kiến cá nhân về những người xung quanh - và  từ nghĩ ra lý do cho những gì họ nói và làm. Việc này này khiến chúng ta tự cô lập bản thân khỏi những người khác theo một cách phá hoại. Tara Brach nói về khái niệm thật và đích thực. Chúng ta có thể tin rằng Joan trong bộ phận kế toán đang cố tình phá hoại chúng ta - điều đó là có thật đối với chúng ta - nhưng nó có đúng không? Có thể cô ấy không mời chúng tôi đến cuộc họp vì cô ấy đã gõ sai tên vào Outlook. Hoặc có lẽ cô ấy nghĩ rằng đó không phải thời điểm phù hợp cho mọi người. Tôi thích cách công ty mình khuyến khích chúng tôi có các giả định tích cực ở những người khác. Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng tôi nói chuyện với Joan theo cách đó - thay vì định kiến cũ của chúng tôi? 

Khi đối mặt với sự lãnh đạo chưa hoàn hảo, cách nên làm chính là hiểu sâu sắc hơn về cách bản thân trưởng thành, đó là điều kiện tiên quyết để thúc đẩy sự trưởng thành xung quanh chúng ta. Điều đó cũng có nghĩa là xây dựng các giả định trên cơ sở hiện tại (thứ mà chúng ta coi trọng nhất bây giờ) chứ không phải là quá khứ (nỗi đau kéo dài về những gì chúng ta đã thiếu). Những đồng nghiệp tốt nhất và những nhà lãnh đạo truyền cảm hứng nhất biết niềm đam mê độc đáo của họ và vì thấu hiểu chính họ, họ có khả năng kết nối và thúc đẩy người khác tốt hơn. Họ không hoạt động với lo sợ về những gì họ sẽ không nhận được. Họ tập trung vào những gì họ có thể cho đi, bởi vì họ đã tìm ra cách để cảm nhận toàn bộ. Herb Kelleher nói, "Một công ty mạnh hơn nếu nó được ràng buộc bởi tình yêu hơn là sợ hãi." Chúng tôi cũng vậy.

Bài viết này được chọn lọc, biên dịch,
thiết kế và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Chương trình Lãnh đạo Khai phóng IPL khóa 6

Nguyễn Thúy Duy
Nguyễn Thúy Hằng
Hoàng Tuấn Nam
Thái Phước Nguyền
Phạm Xuân Thành