Mỗi bối cảnh đòi hỏi tài năng và kỹ năng khác nhau, vì vậy các nhà lãnh đạo phải nhận thức sâu sắc và học cách tự điều chỉnh trên đường đi.

Cho dù bạn là một nhà lãnh đạo của ngày hôm nay hay ngày mai - và bất kể lĩnh vực nào - suy nghĩ có ý thức về lãnh đạo là điều cần thiết, vì điều này sẽ ảnh hưởng đến các lựa chọn, quyết định và hiệu suất của bạn.

Trong nghiên cứu và giảng dạy của mình, tôi dành phần lớn thời gian của mình với các giám đốc điều hành cấp cao (C-level) toàn cầu tham gia các khóa học như Chương trình Quản lý Nâng cao INSEAD. Tuy nhiên, khi chúng tôi bắt đầu một cuộc trò chuyện sâu sắc về lãnh đạo, tôi muốn cho những nhà điều hành có kinh nghiệm này một bức tranh đơn giản về những con đường trong rừng.


Tất cả các con đường có một chút khác nhau. Bạn có thể gặp đá, sỏi, cát, cỏ hoặc có lát đường. Một số con đường trải dài, một số tách ra theo nhiều hướng. Một số con đường dễ dàng, một số khó khăn và một số bị chặn. Ẩn dụ này về con đường rừng đại diện cho một trong những hiểu biết nền tảng sâu sắc nhất về lãnh đạo: Lãnh đạo là một hành trình, không phải là một đích đến.

Chúng ta không bao giờ thực sự đến đích là nhà lãnh đạo tốt nhất mà chúng ta có thể. Chúng ta nên khao khát điều này, nhưng tầm nhìn này ở phía trước chúng ta khi hành trình của chúng ta tiếp diễn. Đây không phải là một hành trình đơn độc. Chúng ta đưa ra quyết định hướng đi về những người chúng ta dẫn dắt, các tổ chức của chúng ta và chính chúng ta. Đó cũng có thể có các quyết định về một cơ hội nghề nghiệp mới, một quốc gia mới để làm việc, một tổ chức mới hoặc một ngành công nghiệp mới.

Mỗi khi chúng ta đưa ra những quyết định này, nó đưa chúng ta vào một con đường mới. Hành trình lãnh đạo và sự nghiệp của chúng ta chỉ có điểm dừng chân. Trên một con đường, chúng ta cũng có thể đột nhiên đối mặt với sự gián đoạn, như công nghệ, hoặc một mô hình kinh doanh thay đổi ngành công nghiệp, thay đổi hoàn toàn con đường phía trước.

Vượt xa VUCA

Hiểu những ý tưởng này càng đặc biệt quan trọng trong thế kỷ 21, thời điểm mà hành trình lãnh đạo ngày càng thách thức. Chúng ta vượt xa từ viết tắt VUCA (Volatility, Uncertainty, Complexity and Ambiguity – Biến động, Không chắc chắn, Phức tạp và Mơ hồ). Bây giờ chúng ta cần thêm hai D vào từ viết tắt để phản ánh bối cảnh rộng lớn hơn của hành trình phía trước. Hành trình lãnh đạo của mọi người, giờ đây sẽ có mặt trong thế giới của D-VUCAD. Ở phía trước, làm lu mờ tất cả mọi thứ, là Disruption - Sự gián đoạn (cho dù dưới hình thức công nghệ, thay đổi xã hội, cấu hình lại ngành công nghiệp hoặc tương tự). Chúng ta tiếp tục với VUCA. Cuối cùng, chúng ta thêm sự thực tế của Diversity - Đa dạng (bao gồm cả giới tính, đa văn hóa và đa thế hệ).

Trong thế giới D-VUCAD, hành trình lãnh đạo của bạn sẽ bao gồm những thay đổi con đường thường xuyên hơn, tất cả đều cần được điều hướng một cách có ý thức.

Một phát hiện quan trọng trong nghiên cứu của tôi về phát triển lãnh đạo, là nhiều nhà lãnh đạo không suy nghĩ một cách ý thức và chủ động về con đường mới mà họ đang bắt đầu khi họ lãnh đạo hoặc thay đổi sự nghiệp. Họ sử dụng lại các kỹ năng, khả năng và cách tiếp cận tương tự, ngay cả khi những điều này không phù hợp với tình huống mới.

Lấy ví dụ về John Little (không phải tên thật của anh ấy), một giám đốc điều hành cao cấp mà tôi đã làm việc trong một chương trình. John là một nhà lãnh đạo đặc biệt trong các tình huống khủng hoảng. Ông sẽ thường xuyên và thành công đứng đầu các nhóm dự án khủng hoảng trong công ty của mình. Trong những tình huống như vậy, ông đã sử dụng một cách thích hợp một phong cách lãnh đạo có thẩm quyền. Anh ấy rõ ràng, chính xác và tràn đầy năng lượng, chỉ đạo những người trong nhóm của anh ấy đưa ra giải pháp.

Bối cảnh thực sự quan trọng

John cuối cùng đã được thăng chức để lãnh đạo một đơn vị kinh doanh chịu trách nhiệm cho các hoạt động ở một quốc gia khác. Đây là một doanh nghiệp ổn định với các cơ hội tăng trưởng. Anh ta đang bước vào một con đường rất khác, nhưng anh ta không có suy nghĩ một cách ý thức về điều đó. John nói với tôi rằng anh ấy cảm thấy khá tốt về bản thân mình vào thời điểm đó. Anh ấy đã nhận được một sự thăng chức lớn dựa trên những thành tích của mình. Tuy nhiên, không có khủng hoảng trong tầm nhìn, anh bắt đầu tạo ra một số khủng hoảng.

Anh ta tiếp tục sử dụng phương pháp lãnh đạo chỉ thị tương tự đã giúp ông thành công trong quá khứ. Mười hai tháng sau, anh nhận được phản hồi về hiệu quả công việc của mình. Phản hồi từ nhân viên của anh ấy rất rõ ràng: “Bạn là một nhà quản lý tiểu tiết vi mô (micromanaging), độc tài, không bao giờ lắng nghe, tư vấn hay truyền cảm hứng cho người khác”. Phong cách khủng hoảng của anh ấy không phù hợp với con đường mới của anh ấy.

John chấp nhận phản hồi và điều chỉnh cách tiếp cận của mình. Ông đã thu được một cái nhìn đầu tiên và sâu sắc về hiệu quả lãnh đạo: Trong hành trình lãnh đạo, bối cảnh thực sự quan trọng. Anh ý thức hơn về bản thân, người khác, bối cảnh và mục đích lãnh đạo của anh.

Các nhà lãnh đạo với “nhận thức sâu sắc” hiểu rõ điểm mạnh và tài năng của họ, cũng như điểm yếu của họ trong bối cảnh nhất định. Họ hiểu những gì sẽ dẫn lối hoặc chặn họ ở những điểm khác nhau trong hành trình lãnh đạo của họ. Họ đặt ra cho mình những mục tiêu và ưu tiên phát triển phù hợp. Điều này đảm bảo rằng “chương trình lãnh đạo cá nhân” được năng động. Nó được đánh giá lại một cách có ý thức trong bối cảnh hiện tại và tương lai. Sau đó, họ cam kết thực hiện các thay đổi tập trung và dành riêng, với sự phản ánh, thực hành, hỗ trợ và phản hồi. Họ phải đối mặt với những câu hỏi khó như: Tôi có phải là người lãnh đạo đúng đắn cho con đường này không? Tại sao tôi lại làm những gì tôi đang làm trên con đường này?”

Sáu chữ “A” cho nhận thức lãnh đạo sâu sắc

Các nhà lãnh đạo sâu sắc hiểu rằng sáu điều sau đây có thể giúp họ điều hướng hành trình lãnh đạo của mình:

· Awareness - Nhận thức - đạt được nhận thức sâu sắc về bản thân, người khác, bối cảnh và mục đích là điểm nền tảng lãnh đạo của họ, được hỗ trợ với cam kết về chương trình nghị sự hoặc kế hoạch phát triển lãnh đạo.

· Aspiration - Khát vọng - thiết lập một tầm nhìn dài hạn để trở thành nhà lãnh đạo tốt nhất có thể, và kết nối điều này với bối cảnh ngắn hạn và chương trình nghị sự phát triển lãnh đạo, phản ánh, huấn luyện và phản hồi của họ.

· Authenticity - Tính xác thực - phát triển và thử thách bản thân bằng cách tự lãnh đạo rõ ràng với sự hiểu biết về các thuộc tính cá nhân, cảm xúc và trí tuệ khác, mô hình hóa vai trò của họ và gắn kết với người khác.

· Acumen - Sự nhạy bén - xây dựng năng lực cá nhân và nhóm để đánh giá lãnh đạo, nhanh nhẹn và ra quyết định về các vấn đề kinh doanh và con người, cũng như tận dụng sự đa dạng và tài năng của nhóm.

· Approaches - Phương pháp tiếp cận - áp dụng phương pháp lãnh đạo có ý thức phù hợp với khả năng của tổ chức, nhóm và cá nhân với nhu cầu của bối cảnh hoặc tình huống.

· Altitudes - Độ cao - Máy bay bay ở ba độ cao lãnh đạo khác nhau: 50.000 feet (tầm nhìn, chiến lược, bên ngoài và tổ chức); 50 feet (thực hiện, hoạt động, đội nhóm và các bên liên quan); và 5 feet (quan hệ cá nhân và rất gần gũi với người khác). Suy nghĩ, hành động và giao tiếp liên tục lên xuống, mà không bị mắc kẹt ở bất kỳ độ cao nào.

Trong thế giới D-VUCAD, xây dựng dựa trên những chữ A này cho phép các nhà lãnh đạo sáng suốt khai thác các khả năng cụ thể mà các đội nhóm, tổ chức, bối cảnh của họ và chính họ cần.

Các khả năng này có thể bao gồm sự kết hợp của: Khả năng cạnh tranh (ví dụ: thiết lập mục tiêu và kỹ năng chuyên môn); Sáng tạo (ví dụ: đổi mới và tò mò); Hợp tác (ví dụ: hợp tác và tham gia); Kiểm soát (ví dụ: lập kế hoạch và giảm thiểu rủi ro); Nhận thức (sử dụng các loại năng lực tư duy khác nhau và nhiều quan điểm); và Truyền thông hiệu quả (nội bộ, liên cá nhân, nhóm và công chúng).

Khả năng không được nhấn mạnh một cách mù quáng. Các nhà lãnh đạo nhận thức sâu sắc nhấn mạnh các khả năng cần thiết để đạt được kết quả chiến lược hoặc hoạt động cụ thể tại thời điểm hoặc trong tương lai. Đây là cách họ thành công. Ví dụ, một nhà lãnh đạo trong vai trò vận hành quan trọng có thể nhấn mạnh các khả năng kiểm soát như triển khai và quản lý rủi ro. Trong khi đó, một nhà lãnh đạo phát triển các sản phẩm hoặc dịch vụ sáng tạo có thể nhấn mạnh các khả năng sáng tạo hơn như động não hoặc ý tưởng.

Vô thức của chúng ta chứa đầy các định hướng và chặn. Mấu chốt là phản ánh ý thức lãnh đạo của chúng ta và đặt trong bối cảnh. Mỗi hành trình của nhà lãnh đạo là một cá nhân - với những cơ hội để nắm bắt và những vấn đề phải đối mặt. Đánh giá niềm đam mê, động lực, tài năng và kỹ năng của bạn. Nối những thứ này với các con đường phía trước và điều chỉnh khi cần thiết. Luôn luôn là người hiểu biết sâu sắc khi bạn thử thách bản thân để trở thành người lãnh đạo tốt nhất bạn có thể trong  giai đoạn hành trình mà bạn đang chia sẻ với người khác.

Nguồn bài viết gốc: https://knowledge.insead.edu/blog/insead-blog/leadership-is-a-journey-not-a-destination-7581

 
Bài giảng viết được sưu tầm, biên dịch và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Chương trình Lãnh đạo Khai phóng IPL khóa 5
 

 Văn Thị Ngọc Dung

Trần Đỗ Tâm Giao

Phan Duy Khánh

Hoàng Thị Thanh Thảo

Lê Nguyên Thông

Nguyễn Ngọc Trâm