Hầu hết các doanh nhân ở Mỹ đều biết về câu chuyện thành lập của Spanx. Sara Blakely, khi đó 27 tuổi, đang chuẩn bị cho một bữa tiệc thì nhận ra mình không có đồ lót thích hợp để mặc với quần trắng. Để giải quyết vấn đề này, cô rút kéo ra và cắt đi phần chân quần tất của mình. Từ đó, Spanx ra đời.
Sara Blakely thành lập Spanx với 5.000 đô la và có lợi nhuận ngay từ đầu. | Kiefer Hickman
Đồ lót tạo dáng độc đáo của Spanx, cộng với hàng chục sản phẩm khác như quần dài và legging, hiện đã có mặt tại hơn 50 quốc gia. Blakely có mặt trong danh sách 100 nhân vật ảnh hưởng nhất thế giới được tạp chí Time công bố vào năm 2012, và là tỷ phú tự thân trẻ nhất thể giới do tạp chí Forbes bình chọn cùng năm.
Blakely có hướng đi khác thường đưa cô đến với sự công nhận đó. Cô lớn lên ở thành phố Clearwater thuộc bang Florida và mong muốn trở thành một luật sư như cha cô. Cô học khá ở trường nhưng lại không giỏi thi cử, vậy nên đã nhiều lần nhận điểm kém trong kì thi đầu vào trường luật. Thay vào đó, cô đã thử sức với hài độc thoại, sau đó bán máy fax bằng hình thức tiếp thị trực tiếp đến từng nhà trong bảy năm trước khi cô có ý tưởng cho Spanx. Không có bằng cấp kinh doanh, cô đã thành lập Spanx năm 2000 chỉ với 5,000 đô trong tài khoản tiết kiệm của mình và không có khoản đầu tư bên ngoài nào; đến nay cô vẫn sở hữu 100% công ty. Năm 2006, cô thành lập Quỹ Sara Blakely dành riêng để phát triển phụ nữ bằng cách hỗ trợ các tổ chức về giáo dục, tinh thần khởi nghiệp và nghệ thuật.
Blakely đã có dịp chia sẻ những hiểu biết của mình với học sinh trường Stanford Graduate of Business tại sự kiện View From The Top vào tháng tư.
Khởi đầu nhỏ, suy nghĩ lớn, phát triển nhanh
Đối với Blakely, một phần trong sự thành công của Spanx là cô không nhận bất kỳ khoản tài trợ nào bên ngoài. Cô bắt đầu với 5,000 đô và nó đã mang lại lợi nhuận ngay từ đầu. Cô đã đầu tư lại cho công việc kinh doanh với tất cả số tiền kiếm được từ việc bán các sản phẩm Spanx. "Rất nhiều người muốn khởi đầu lớn, suy nghĩ lớn và đôi khi vượt quá khả năng của mình", cô chia sẻ, “Điều đó có thể dẫn đến thành công một cách vượt bậc, nhưng cũng có thể gây ra nhiều vấn đề. Bạn làm chính mình quá tải và bạn cần phải chịu trách nhiệm cho một số người khác.”
Hãy đặt câu hỏi và quan sát thật tỉ mỉ
Blakely đưa ra ý tưởng cho Spanx bằng cách suy nghĩ khác biệt về đồ lót, cô tiếp tục tạo ra ý tưởng cho các sản phẩm mới, gần đây là áo lót bó của nam giới và Spanx Arm Tights để mặc dưới áo sơmi và váy. Cô đã có ý tưởng cho trang phục “nén” của nam giới sau khi nhận ra rằng thiết kế ban đầu đã không được cập nhật trong gần 100 năm qua, chồng và anh trai của cô phàn nàn rằng nó quá lớn và chật chội dưới quần áo.
“Tôi nghĩ đến rất nhiều ý tưởng trong lúc dừng chờ đèn đỏ”, cô chia sẻ, “Tôi chú ý đến những thứ chưa phát triển và tại sao như vậy. Tôi tự hỏi mình cả ngày, mỗi ngày. Tôi có thể nhìn vào một cái bàn và như thể 'Tại sao cái bàn này lại như vậy? Cái bàn được tạo ra lần đầu khi nào? Đó có thực sự là thiết kế tốt nhất cho một cái bàn không? Hay còn những thiết kế khác nữa?”
Chia sẻ những thất bại
Một nguyên tắc quan trọng trong phong cách lãnh đạo của Blakely là thừa nhận những sai lầm của mình và giúp nhân viên của cô làm điều tương tự. Cô thậm chí còn lên lịch “các cuộc họp ‘oops’” tại Spanx, nơi các nhân viên đứng lên và chia sẻ họ đã làm ảnh hưởng đến công việc hay mắc sai lầm như thế nào, thường sẽ biến nó thành một câu chuyện hài hước. “Nếu bạn có thể tạo ra một văn hóa mà nhân viên của bạn không sợ hãi thất bại hoặc phạm sai lầm thì họ sẽ có năng suất cao và sáng tạo hơn”, cô chia sẻ, “Tôi tò mò về những thứ có quyền lực đối với chúng ta và một trong số đó là nỗi sợ bị xấu hổ. Tất cả chúng ta đều có điều đó nhưng nếu tôi tự làm xấu hổ mình thì nó không còn quyền lực đối với tôi nữa.”
Hãy nhạy cảm
Blakely không xa lạ với sự nhạy cảm. Ngoài việc thừa nhận những sai lầm của mình, cô còn cởi mở về quá trình làm việc của cô với khách hàng và chia sẻ những chi tiết thân mật về cuộc đời mình tới tư cách một người vợ và bà mẹ bốn con trên Instagram. “Tôi thích ý tưởng các CEO bộc lộ sự nhạy cảm của mình và cả những lúc thăng trầm”, cô nói, “Tôi không cảm thấy mình cần phải xâyng một bộ mặt để được coi trọng với tư cách một nhà lãnh đạo. Khi tôi bắt đầu Spanx, thay vì phải nói chuyện với khách hàng, tôi muốn được chia sẻ cùng họ. Tôi cảm thấy các công ty khác thể hiện rằng 'Chúng tôi cần phải hoàn hảo, và bạn cần phải thấy chúng tôi thật sự quyền lực. Đó là cách chúng tôi sẽ bán sản phẩm cho bạn’. Họ không thực sự nói chuyện với tôi và tôi không nhất thiết phải tin tưởng họ. [Thay vào đó], tôi đã làm cho bản thân mình trở nên nhạy cảm. Tôi đã thể hiện rằng, 'Này, tôi là một trong số các bạn. Đây là những gì sản phẩm mang lại cho tôi. Đây là lý do tại sao nó hợp với bạn. Tôi sử dụng chính mông của mình cho hình ảnh trước và sau sử dụng và tôi cảm thấy rằng khách hàng đã trở nên thực sự kết nối và trung thành.”
Hãy sử dụng sự hài hước
“Rất nhiều người muốn khởi đầu lớn, suy nghĩ lớn và đôi khi vượt quá sự sẵn sàng của mình. Điều đó có thể dẫn đến thành công một cách vượt bậc, nhưng cũng có thể gây ra nhiều vấn đề.”
- Sara Blakely
Tại Spanx, nhân viên mới sẽ trải qua một trại huấn luyện và một trong những hoạt động bắt buộc là diễn hài độc thoại. Blakely làm điều này bởi vì nó giúp nhân viên buông bỏ nỗi sợ của họ, thả lỏng và sử dụng sự hài hước khi bán sản phẩm Spanx. "Tôi không tin rằng bạn phải hành động nghiêm túc để được coi trọng", cô chia sẻ, “Khi mới thành lập công ty, tôi viết, ‘Đừng lo. Chúng tôi đã lo cho cái mông của bạn’ ngay trên hộp sản phẩm. Tôi đã đặt tên cho công ty của mình là Spanx, điều này khiến mọi người cười. Bỗng nhiên bạn có những người nổi tiếng như Gwyneth Paltrow và Julia Roberts lấp ló đồ Spanx của họ trên thảm đỏ và nói rằng, 'Tôi đang mặc Spanx'. Tôi nghĩ đó là do tôi đã chọn sự hài hước và mọi người muốn tham gia vào đó. Khi tôi đến gặp những khách hàng không tiềm năng để bán máy fax bằng cách tiếp thị trực tiếp, tôi đã học rất nhanh rằng nếu tôi có thể làm ai đó cười lớn hoặc mỉm cười, tôi sẽ nhận được thêm 30 giây nữa trước khi họ đóng sầm cửa trước mặt tôi”.
Đừng đánh giá thấp sự chăm chỉ trong công việc
Ban đầu, Spanx được điều hành chỉ bởi một người phụ nữ và Blakely phụ trách mọi bộ phận tại công ty mới của cô. Cô là người đóng gói và người gửi hàng, cô cũng đứng đầu bộ phận bán hàng. Cô đã viết bằng sáng chế cho riêng mình để tiết kiệm chi phí pháp lý. “Tôi làm tất cả” cô chia sẻ. “Tôi đã đến nhiều nơi để nói về sản phẩm và chia sẻ câu chuyện về lý do tại sao nó tốt hơn. Trong cuộc hành trình của mình, tôi đã suy nghĩ rất nhiều rằng, ‘Tôi sẽ không để thành công của tôi phụ thuộc vào người khác. Miễn là tôi có thể kiểm soát nó, giúp đỡ nó, định hướng nó, tôi sẽ làm như vậy”. Cô cũng khuyên rằng “hãy thuê những người bổ sung được nhược điểm của bạn” ngay khi bạn có có thể chi trả.
Phá vỡ nguyên tắc
Blakely đã không bao giờ chờ sự cho phép để làm việc theo cách riêng của mình. Cô đã nhận lời từ chối "không" trong hai năm từ các nhà sản xuất trước khi sản phẩm Spanx đầu tiên của mình được làm ra. Cô cũng không thích sự nam tính trong môi trường kinh doanh truyền thống, vì vậy cô đã thay đổi truyền thống một cách mạnh mẽ. “Tại một bữa tiệc cocktail sau khi tôi vừa thành lập Spanx, một anh chàng đến bên tôi và nói, 'Sara, chúng tôi nghe nói bạn đã phát minh ra một thứ mới. Tôi hy vọng bạn đã sẵn sàng cho cuộc chiến. Thương trường là chiến trường.' Tôi nhớ mình đã nhìn anh ấy với suy nghĩ ‘Tại sao?’ Khi về nhà tối hôm đó tôi ngồi trên sàn và nghĩ, ‘Tôi không muốn chiến tranh’. Rồi giọng nói bên trong đầu tôi vang lên, 'Làm khác đi. Hãy tiếp cận theo cách khác.’”
Một lần khác, khi sản phẩm của cô không được trưng bày ở vị trí dễ nhìn tại Neiman Marcus, cô đã đích thân giải quyết vấn đề. “Tôi thấy rằng sản phẩm của mình nằm trong khu vực buồn chán nhất của cửa hàng. Góc sản phẩm của tôi nằm tít phía sau cửa hàng và không một ai đến khu vực ấy. Ngay lập tức tôi đi mua các khay đựng hồ sơ, đặt Spanx vào trong đó và tôi chạy quanh Neiman Marcus để đặt chúng vào mỗi quầy hàng. Cho đến khi một ai đó nhận ra việc làm này chưa được chấp thuận - bởi vì mọi người đều nghĩ rằng ai đó đã duyệt nó - thì sản phẩm của tôi đã thành công đến mức người đứng đầu Neiman thể hiện như thể 'Dù cô gái này làm gì, hãy để cô ta tiếp tục làm việc đó.'”
Nguồn: https://www.gsb.stanford.edu/insights/sara-blakely-start-small-think-big-scale-fast
Học bổng Lãnh đạo Khai phóng IPL khóa 5
Văn Thị Ngọc Dung
Trần Đỗ Tâm Giao
Phan Duy Khánh
Hoàng Thị Thanh Thảo
Lê Nguyên Thông
Nguyễn Ngọc Trâm
Với sự hỗ trợ của Cộng tác viên
Võ Nguyễn Khánh Vy
