• Tác giả: Tremaine Du Preez
  • Người dịch: Nguyễn Thu Hằng
  • Đơn vị xuất bản: Nhã Nam & NXB Thế giới

Có lẽ, đây là một quyển sách đậm chất “khai phóng” nhất trong chủ đề nuôi dạy con cái mà tôi có dịp đọc qua. Tôi xin giới thiệu đến bạn quyển sách này bằng một cách thú vị là trích dẫn những “quote” mà tôi tâm đắc, cũng giúp bạn hiểu qua được những tư tưởng cốt lõi của tác giả Tremaine Du Preez:

1/ ĐẶT VẤN ĐỀ - WHY?

  • Cha mẹ dạy con những thứ mà họ được học từ hai chục năm trước đây.
  • Môi trường ảnh hưởng đến con cái chúng ta bây giờ khó nắm bắt hơn, khó định nghĩa hơn, phức tạp và có tính kết nối cao hơn nhiều so với trước đây.
  • Chúng ta đang phải trang bị cho những đứa con đáng yêu hành trang để bước vào những công việc thậm chí còn chưa xuất hiện trong thế giới tương lai.
  • Điều con bạn cần nhất là học được cách đưa ra những quyết định tốt nhất có thể.

2/ NUÔI DƯỠNG ĐIỀU GÌ? - WHAT

Tư duy bậc cao (high-level thinking) và kỹ năng hành vi cần thiết cho tương lai có thể gồm:

  • Tư duy hệ thống
  • Tinh thần chấp nhận rủi ro và thất bại
  • Kinh nghiệm mang tầm cỡ quốc tế
  • Năng lực sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề
  • Trí thông minh hành xử (behavioral smarts)

3/ NUÔI DƯỠNG NHƯ THẾ NÀO? - HOW

  • Nếu trẻ được dạy cách tự đưa ra quyết định từ bé, chúng sẽ trải nghiệm kết quả/ hậu quả của các lựa chọn do chính chúng đưa ra thường xuyên hơn, và do vậy sẽ học được cách đưa ra các quyết định tốt hơn khi chúng trưởng thành.
  • Mô hình huấn luyện GROW: G-GOAL (con mong muốn điều gì?), R - RESOURCES & REALITY (hiện tại con có những gì có thể giúp con đạt được những mục tiêu đề ra? có gì ngăn trở con không?, O-OPTIONS (con có những sự lựa chọn nào?), W-WILL OR WAY FORWARD (con dự định sẽ làm gì và làm như thế nào? => vai trò của bạn là giúp cho con sáng tạo trong kế hoạch hành động của con. bạn sẽ giúp con phân tích xem các mục tiêu con đề ra có hợp lý hay không. nếu con cần hướng dẫn/ dạy thêm, bạn có giúp được không.
  • Gene di truyền đóng vai trò quyết định sơ đồ hệ thần kinh và tiềm năng phát triển của não. Còn môi trường sống và kinh nghiệm quyết định phần nào của mạng lưới thần kinh được kích hoạt, quyết định việc kết nối thần kinh nào đã hoàn thiện và được thể hiện ra. Những năm đầu đời của trẻ hoàn toàn dành cho việc phát triển âm thanh, ngôn ngữ. Hãy nói chuyện liên tục với con bạn, mặt đối mặt.
  • Thấu cảm (compassion) là mấu chốt để đạt được kỹ năng xã hội hiệu quả cũng như khả năng ảnh hưởng đến người khác. Sống và liên lạc qua các thiết bị di động làm cản trở khả năng thấu cảm. Nhắn tin rất khó thể hiện sự cảm thông, không giống  như khi nói chuyện trực tiếp, ta có thể nhìn vào mắt người đối diện, biểu lộ qua ngôn ngữ cơ thể, hay ít nhất là qua lời nói, với người đó.
  • Tinh thần kiến tạo: Có vẻ, con người ta dần học cách trở nên kém sáng tạo. Bước đầu tiên là giúp con hình thành một kỹ năng mà con sẽ cần đến nhiều nhất trong quá trình mày mò sáng tạo cái mới – đó là: sự bền bỉ, khả năng phục hồi (resilience). Đó chính là kỹ năng thất bại một cách thành công, lặp đi lặp lại.

4/ LỜI KẾT CỦA TÁC GIẢ

  • Chúng ta ngày càng xem xét giáo dục như thể mục tiêu chủ yếu của nó là dạy dỗ học sinh trở thành người có hiệu quả về kinh tế thay vì những công dân có khả năng tư duy biện luận, hiểu biết rộng và đồng cảm.
  • Giáo dục phải được xem là công cụ giúp một cá nhân đạt được thành tựu riêng của họ, giúp giải phóng những tiềm năng thiên bẩm của riêng họ và giúp họ đạt được thành công trên con đường mà họ đã chọn.
  • Giáo dục có nhiệm vụ nuôi dưỡng nhân tính, nuôi dưỡng công dân toàn cầu có khả năng vượt lên được những khác biệt cá nhân để cùng hình thành nên một cộng đồng toàn cầu gắn kết và làm việc hiệu quả.
  • Bây giờ chính là thời khắc hành động của bạn. Hãy đi cứu thế giới! Hãy nuôi dưỡng một đứa trẻ biết tư duy!

Và còn, còn rất nhiều những nhận định mang tính “cách mạng” cũng như những hướng dẫn rất cụ thể cách thức thực hiện. Hy vọng rằng dù mới chỉ đọc qua một số trích lược ít ỏi trên, nhưng bạn cũng đã đủ “rạo rực” để tìm đọc & nghiên cứu ngay quyển sách này, vì chúng ta, vì con cái của chúng ta sau này, vì thế giới rộng lớn của tương lai xa.

___________________________________
Bài Giới thiệu sách này được viết,
thiết kế và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Học bổng Lãnh đạo Khai phóng IPL khóa 6

Nguyễn Đình Giang
Mai Đoàn Thảo Ly
Võ Minh Thục Quỳ
Lê Thắng
Lê Quang Tịnh