SÁCH: CẨM NANG KINH TẾ HỌC - ECONOMICS: THE USER’S GUIDE

Giáo sư Ha – Joon Chang hiện là Giám đốc trung tâm nghiên cứu phát triển đồng thời Ông cũng đang giảng dạy tại Khoa kinh tế - Đại học Cambridge. Ngoài ra, Ông còn là chuyên gia cố vấn cho nhiều tổ chức quốc tế như World Bank, các tổ chức của Liên Hiệp Quốc. Ông từng đoạt giải Gunnar Myrdal cho Tài liệu Chuyên khảo xuất sắc nhất năm 2003 và giải thưởng Wassily Leontief cho Đóng góp nổi bật cho Lý thuyết kinh tế học năm 2005. Ông cũng là một trong 10 nhà tư tưởng hàng đầu thế giới do Tạp chí Prospect bình chọn năm 2014.

Xuất phát từ ý tưởng của nhà xuất bản Penguin gợi ý cho giáo sư Ha-Joon Chang viết một cuốn sách giới thiệu về kinh tế học có thể tiếp cận được đông đảo người đọc nên “Cẩm nang kinh tế học” được tác giả tiếp cận dưới góc nhìn đa nguyên khi không chỉ nói về 1 mảng hay 1 trường phái kinh tế học mà trân trọng tất cả. Đây cũng là điểm còn hạn chế tại các chương trình giảng dạy về kinh tế hiện nay khi chỉ xoay quanh những gì trường phái Tân cổ điển xây dựng nên. Ngoài ra, các thuật ngữ kinh tế được lý giải một cách dễ hiểu nhất bằng cách đưa sự kiện, đời sống và con số thực vào từng chủ đề một cách hợp lý, dễ giúp người đọc liên tưởng và ghi nhớ khái niệm tốt hơn. Có thể nói cuốn sách như một cuộc trò chuyện hơn là một cuốn sách chuyên ngành Kinh tế. Có lẽ cũng vì vậy mà tác giả cũng cho rằng: “không có gì trong cuốn sách này mà người đọc không thể hiểu được, nếu như họ đã hoàn thành giáo dục trung học cơ sở”.

Nội dung cuốn sách gồm hai phần chính và được chia một cách hệ thống thành 9 chương nhỏ.

• Phần đầu giúp người đọc “làm quen” với kinh tế học thông qua việc làm rõ kinh tế học là một ngành nghiên cứu về nền kinh tế (tác giả đã định nghĩa kinh tế học theo đối tượng nghiên cứu giống như các ngành khoa học khác); nền kinh tế là gì; những trường phái kinh tế học lớn và lịch sử phát triển Kinh tế học để cho thấy vai trò của các lý thuyết kinh tế tương ứng với từng mốc thời gian lịch sử đồng thời nó cũng cho thấy mỗi một lý thuyết kinh tế sẽ chỉ hợp lý hay phù hợp đối với một khoảng thời gian – không gian nhất định; những tác nhân kinh tế chính và vai trò của họ đối với sự vận hành của một nền kinh tế.  
• Phần còn lại tập trung vào các khái niệm riêng lẻ và ứng dụng của chúng tương ứng với các vấn đề đã đề cập trước đó, từ đó giúp người đọc hiểu về cách mà chúng ta “sử dụng” các lý thuyết kinh tế để hiểu về thực tiễn của nền kinh tế thế giới.

Mục tiêu của tác giả nhằm chỉ cho người đọc cách suy nghĩ thay vì việc nên suy nghĩ gì về nền kinh tế. Dưới đây là những thông điệp quan trọng mà tác giả gửi tới độc giả:

• Kinh tế học là một lập luận chính trị: Điều này có nghĩa trong kinh tế học không tồn tại những chân lý khách quan được thiết lập độc lập với các phán đoán mang tính chính trị và đạo đức. Điều này có thể hiểu rằng, đằng sau mỗi lập luận kinh tế đều dựa trên những giả định đáng ngờ nhằm đem lại lợi ích cho những nhóm người nhất định. Do vậy, khi đối mặt với một lập luận kinh tế hãy đặt câu hỏi “Ai được lợi?”.
• Đừng trở thành một “người chỉ có cái nhìn nhất nguyên”: Có nhiều hơn một cách để “làm” kinh tế, mỗi cách đều có điểm mạnh và điểm yếu riêng.
• “Mọi thứ thực tế đã là một lý thuyết”: Thực tế, thậm chí những con số, cuối cùng đều không khách quan.
• Nền kinh tế lớn hơn nhiều so với thị trường: Do đó cần thiết phải suy nghĩ về sản xuất và việc làm. Điều này cũng lý giải vì sao việc bỏ qua các khía cạnh khác của đời sống kinh tế phần nào lý giải tại sao hầu hết mọi người ở các nước giàu không cảm thấy hài lòng hơn mặc dù đang tiêu thụ lượng hàng hóa và dịch vụ lớn nhất.
• Và cuối cùng, kinh tế học nên là vấn đề mà tất cả mọi người đều nên quan tâm thay vì giao khoán cho các chuyên gia kinh tế.

____________________________________
Bài Giới thiệu Sách này được viết,
thiết kế và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Học bổng Lãnh đạo Khai phóng IPL khóa 6

Lê Trọng Nam
Trần Lê Thiên Ân
Huỳnh Ngọc Nhật Vy
Nguyễn Thị Tường Vi
Phan Anh Tuấn