Sách: Súng, Vi Trùng Và Thép - Gun, Germs And Steel

Tác giả: Jared Diamond
Năm xuất bản: 1997
Dịch giả (nếu có): Trần Tiễn Cao Đăng
Đơn vị xuất bản: Alphabook
Giải thưởng (nếu có): Pulitzer năm 1997

“Người ta nhầm tưởng rằng địa lý có nghĩa là quyết định luận về môi trường, và rằng các nước nghèo bị nguyền rủa phải nghèo đói, rằng họ nên im lặng…và chịu chết. Nhưng không, Tri thức là Sức mạnh. Nếu họ biết vì sao họ nghèo đói, họ có thể dùng tri thức đó để trở nên thịnh vượng.”

(Jared Diamond)

Tác phẩm “Súng, Vi trùng và Thép” là nỗ lực của Jared Diamond trong bề dày gần 30 năm nghiên cứu nhằm đi tìm câu trả lời cho một thắc mắc, mà chính tác giả đã đề cập ngay tại phần đầu tiên: “Tại sao lịch sử đã diễn ra trên mỗi châu lục một khác?” hay “Tại sao một xã hội này lại khác biệt so với một xã hội khác?”

Câu hỏi này khi được đặt ra khiến nhiều người không khỏi ngạc nhiên bởi xưa nay câu trả lời như được mặc nhiên được hiểu rằng “Diễn trình lịch sử của mỗi dân tộc một khác do những khác biệt giữa môi trường sống của các dân tộc, chứ không phải do những khác biệt về sinh học giữa bản thân các dân tộc đó.”. Có vẻ như câu trả lời cũng đơn giản như chính câu hỏi khiến cho con người ta không thật sự thấy nghiêm túc để đi tìm căn nguyên tối hậu của nó.

Liên tiếp những câu hỏi được tác giả gợi mở khiến người đọc thật sự cần phải chất vấn lại kiến thức cũng như lối suy nghĩ của chính mình:

- Một nhóm người nhỏ nên có sự tập trung hóa hay sự xáo trộn?

- Phân tán chính trị hay thống nhất chính trị là lợi thế?

- Sự sáng tạo có thực sự dựa trên nhu cầu hay không?

- Phần trăm dân số phát minh sẽ tăng lên một cách tình cờ chứ?

Qua gần 700 trang sách “Súng, Vi trùng và Thép”, Jared Diamond đã nghiên cứu cũng như bóc tách từng khía cạnh khác nhau trong lịch sử hình thành nhân loại trong 13.000 năm trở lại đây để đi tìm lời giải vì sao các nền văn minh Á – Âu (bao gồm cả Bắc Phi) lại tồn tại được cũng như đã chinh phục các nền văn minh khác. Cũng trong công trình này, ông đã thẳng thắn bác bỏ những lý thuyết chủng tộc, cho rằng “giống dân này bẩm sinh đã thông minh và tài năng hơn giống dân khác” mà trước đây vẫn hay được viện dẫn như lời giải cho sự bất bình đẳng giữa các tộc người. Đây xứng đáng được em như một công trình khoa học nhưng cũng đầy tính nhân văn, từng đoạt giải Pulitzer năm 1997 - một trong những giải thưởng danh giá nhất về văn học và báo chí.

Jared Diamond là giáo sư Địa lý học tại Đại học Los Angeles, Mỹ. Ông đã nhận được rất nhiều giải thưởng danh giá, như: Huy chương Khoa học Quốc gia, Giải thưởng Tyler về Thành tựu Môi trường, Giải thưởng Cosmos của Nhật Bản, Học bổng Quỹ MacArthur, giải thưởng Lewis Thomas do trường Đại học Rockefeller trao tặng. Các tác phẩm nổi tiếng của ông là: Sụp đổ, Súng, vi trùng và thép, Loài tinh tinh thứ ba, Tại sao tình dục lại thú vị?.