SÁCH: HÌNH VẼ THÔNG MINH - UNFOLDING THE NAPKIN

Con người chúng ta tư duy bằng hình vẽ. Tổ tiên chúng ta ngày xưa vẽ hình muông thú lên thành hang động. Và bạn cũng hay nghe rằng "một hình ảnh có giá trị hơn 1000 chữ viết". Chỉ cần nhìn 0.5 giây một bức ảnh là bạn có thể nhận ra người trong ảnh là nam hay nữ, đẹp hay xấu, già hay trẻ. Để miêu tả được hết tất cả những khía cạnh đó một cách rõ nét bằng chữ viết thì chắc hẳn bạn phải mất hơn 1000 từ, và người đọc cũng phải mất thời gian để đọc chúng. Hình ảnh có mặt ở tất cả mọi khía cạnh của đời sống, giúp truyền tải thông tin nhanh và hiệu quả, đồng thời cũng là khơi nguồn của những sáng tạo nữa.

Hình ảnh là cách tự nhiên mà chúng ta tư duy, nhưng trong thực tế ngày nay, có lẽ chúng ta đang dùng quá nhiều chữ để miêu tả những vấn đề mà đáng ra có thể giải thích được bằng những hình vẽ đơn giản. Rõ ràng là chúng ta có thể cải tiến khả năng truyền đạt thông tin, kỹ năng giải quyết vấn đề bằng cách ứng dụng hình vẽ nhiều hơn. Vậy thì làm việc đó như thế nào? 

Xin giới thiệu cùng các bạn cuốn sách "Hình Vẽ Thông Minh" của tác giả Dan Roam. Tác giả là người có nhiều năm nghiên cứu và tư vấn cho các công ty và tổ chức lớn trên khắp thế giới về phương pháp ứng dụng những hình vẽ đơn giản để giải quyết vấn đề. Trước cuốn này tác giả có một cuốn sách nữa là "Chỉ cần mẩu khăn giấy" trình bày về những lý do và tác dụng to lớn của việc ứng dụng hình vẽ vào công việc và đời sống. Còn với cuốn sách "Hình vẽ thông minh" này, tác giả trình bày phương pháp cụ thể để chúng ta làm được việc đó. Có lẽ câu hỏi đầu tiên sẽ hiện lên trong đầu bạn là "Nhưng mà, tôi không biết vẽ!". Thật ra là bạn có biết đấy! Bạn có thể vẽ một hình vuông, bên cạnh một hình tròn. Sau đó vẽ một mũi tên cong nối ở phía dưới, từ hình vuông đến hình tròn được không? Đúng rồi, không có gì khó cả phải không nào. Kết quả của tôi là như thế này: 

Hình ảnh do nhóm tự vẽ và thiết kế 

Bởi vì những gì chúng ta cần ở hình vẽ là để giải quyết vấn đề, là những hình vẽ đơn giản, rõ ràng, không cần phải thật là đẹp hay mang tính chất họa sĩ nào cả, nên đó là kỹ năng mà ai cũng có thể làm được. Tất nhiên bởi vì chúng ta không thực hành việc vẽ nhiều, nêu lúc đầu sẽ gặp ít nhiều khó khăn, không biết vẽ sao cho dễ xem và bố trí bố cục hợp lý. Nhưng tất cả những điều đó đều là kỹ năng, mà kỹ năng thì có thể học và luyện tập được.

Và bạn cũng thấy nữa là, sau khi vẽ xong, nhìn lại bức hình mình vẽ, chắc chắn sẽ nảy ra trong đầu ít nhiều một vài liên tưởng sáng tạo nào đó. Như tôi thì tôi thấy một anh chàng đang say nắng nhưng vẫn mỉm cười. Hay xoay ngược lại thì trông như một chiếc xe lu vậy. Những hình vẽ là một phương tiện không chỉ để biểu đạt ý tưởng, miêu tả vấn đề một cách rõ ràng và cụ thể, mà còn là tiền đề để óc sáng tạo bay bổng và nhìn ra những giải pháp mới. 

Cuốn sách được trình bày với rất nhiều hình vẽ minh họa, đúng như phương pháp mà nó đang hướng đến. Những hình vẽ đơn giản và rõ ràng đến độ bạn sẽ phải thầm nghĩ: vẽ thế này đâu có khó đâu, mình cũng vẽ được đó! Tác giả trình bày cách dùng hình vẽ để minh họa với rất nhiều ví dụ về các vấn đề thực tế để bạn hiểu và áp dụng chúng một cách dễ dàng. Tác giả trình bày nội dung cuốn sách thành 4 chương lớn, chia ra thành các "Ngày" như là khi bạn dự một hội thảo nhiều ngày vậy. 

Ngày 1: NHÌN - Hướng dẫn chúng ta cách nhìn thế giới như những người giải quyết vấn đề bằng hình ảnh: tìm kiếm các mô hình, quy trình, và các công cụ phù hợp để chúng ta có thể sử dụng một cách tự tin. 

Ngày 2: THẤY - Thấy rõ vấn đề theo 6 cách khác nhau và sau đó là 6 cách tương ứng để vẽ minh họa những vấn đề này. 

Ngày 3: HÌNH DUNG - Có hiểu biết rõ ràng trong đầu và hình dung ra được 5 cách phân biệt những hình ảnh này, để tưởng tượng và lựa chọn những hình vẽ phù hợp cho bản thân và giúp người xem dễ dàng hiểu chúng. 

Ngày 4: TRÌNH BÀY - Kết hợp tất cả những kỹ năng và kiến thức từ 3 ngày trước, đem tất cả những ý tưởng hợp lại với nhau để hoàn thiện quy trình tư duy bằng hình ảnh, ứng dụng trực tiếp để trình bày trong việc giải quyết vấn đề, học tập, hội thảo, họp bàn. 

Đây là một cuốn sách để thực hành, đọc sách bạn sẽ thấy rằng những ý tưởng hình vẽ này thật đơn giản mà lâu nay mình không hề biết đến để ứng dụng. Việc đọc cuốn sách này chỉ là bước đầu tiên, bạn hãy thực hành, hãy tập vẽ, hãy sẵn sàng tờ giấy và cây bút để phác họa những ý tưởng mọi lúc mọi nơi có thể, khi đó mới thực sự thấy được hiệu quả của phương pháp này. 

____________________________________
Bài Giới thiệu Sách này được viết,
thiết kế và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Học bổng Lãnh đạo Khai phóng IPL khóa 5

Thân Tiến Toàn
Nguyễn Văn Hưng
Nguyễn Ngọc Thùy Trâm
Lộc Quỳnh Như
Phan Hoàng Ngân
Lê Quang Minh