• Tác giả: Nguyễn Phương Mai
  • Đơn vị xuất bản: Nhã Nam & NXB Hội Nhà Văn

CUỐN SÁCH "MỞ MẮT" VỀ THẾ GIỚI HỒI GIÁO

Cuốn sách "Con đường Hồi giáo" là cuốn sách của tác giả Nguyễn Phương Mai, hiện đang là giảng viên tại khoa Kinh tế, Đại học Amsterdam, Hà Lan. Với phương châm "một hòn đá lăn không bám rêu", Phương Mai đã đặt chân đến gần 80 quốc gia trên thế giới. Và với những hiểu biết và trải nghiệm của mình, tác giả đã kể lại cho chúng ta chuyến hành trình qua các nước Hồi giáo. Nhưng hành trình đó không phải chỉ như việc đi du lịch đơn thuần, kiểu "Ồ, tòa nhà này đẹp quá!", "Ôi chao, con sông thật hùng vĩ!". Đó là một hành trình mà tác giả đã đi vào đời sống người dân, đã tìm hiểu về lịch sử, về văn hóa và hiện trạng xã hội ở vùng đất đó. 

Điều đầu tiên bạn sẽ có khi đi cùng hành trình trên những trang sách chính là một cái nhìn khác hẳn về thế giới Hồi giáo, về những đất nước vùng Trung Đông. Với thông tin từ tivi, báo đài, chúng ta chỉ biết đến vùng đất này có chiến tranh nội chiến, phiến quân cực đoan và phụ nữ che kín mặt. Trung Đông không chỉ có chiến tranh mà nó là vùng đất có lịch sử văn hóa giàu có, là cái nôi của 3 tôn giáo lớn: Do Thái, Thiên Chúa và Hồi Giáo, là quê hương của Nghìn lẻ một đêm, Chàng Aladin và Cây đèn thần. Trung đông không chỉ có phiến quân cực đoan mà mà còn có những con người yêu chuộng hòa bình, có người Israel đang vươn lên giữa những khó khăn và thù địch, có những người đàn ông cài hoa thể hiện sự nam tính. Phụ nữ ở đó không chỉ có che mặt suốt ngày, mà trong họ vẫn là khát vọng sống, vẫn có đời sống cá nhân và bè bạn, vẫn có cá tính với dòng chữ "No Man No Cry!" (Không đàn ông không sao cả) trên ngực áo bên trong lớp khăn trùm. 

Điều thứ hai bạn sẽ trải nghiệm là hành trình thấm đẫm văn hóa của các quốc gia Trung Đông. Tác giả kể cho chúng ta nghe về sự phát triển của đạo Hồi, và các dòng chính trong nó. Tại sao cùng là đạo Hồi nhưng lại mâu thuẫn đến mức chiến tranh. Thành phố Du-bai xa hoa với những công trình kiến trúc nhân tạo thách thức tự nhiên nhưng người dân vẫn đang băn khoăn về bản sắc của mình. Hay đất nước Oman với những căn nhà sơn màu trắng tinh và tỷ lệ tai nạn giao thông cao ngất ngưởng bởi vì... đường quá đẹp. Tác giả cũng kể cho chúng ta nghe về những cộng đồng có đời sống tôn giáo sâu sắc, thấm đẫm tôn giáo trong những hoạt động thường ngày của họ. Đó là những trải nghiệm văn hóa rất khác với đất nước chúng ta đang sống, để chúng ta nhận ra rằng, chẳng thể nào phán xét chuyện đúng-sai một cách đơn thuần nếu chúng ta không đặt mình vào vị trí của người khác, ở vào trong hoàn cảnh và nền văn hóa của họ để thật sự hiểu về họ. 

Và một hành trình nữa bạn sẽ khám phá ra từ "Con đường hồi giáo" là hành trình của con người. Trong cái thế giới người ta nói về "dân chủ" khắp nơi nhưng không phải vùng đất nào cũng có được nền dân chủ trưởng thành và lành mạnh. Trung Đông vẫn còn đó những nhà nước độc tài, bóp nghẹt đời sống nhân dân trong khó khăn dù nguồn tài nguyên dầu mỏ phong phú. Đó là câu chuyện về "Mùa xuân Ả rập" với những phong trào nhân dân lật đổ chế độ độc tài, và không may sao hầu hết các quốc gia thay thế chúng bằng một chế độ độc tài khác, có khuynh hướng cực đoan. Thế mới biết rằng con đường đến dân chủ không bằng phẳng, không phải chỉ lật đổ một chính quyền mà thành công. Bạn sẽ nghe chuyện kể về những người phụ nữ, đáng ra được Mohammed trao sự bình đẳng ngay từ đầu cách đây 1400 năm, nhưng lịch sử đã phũ phàng và áp đặt những điều luật hà khắc và vô lý lên họ. Có những câu chuyện đau lòng, và cũng có những câu chuyện về niềm hy vọng đến một tương lai tươi sáng hơn. 

Gấp cuốn sách lại, tâm hồn bạn sẽ mở ra. Mở ra với những con người ở rất xa chúng ta, có nền văn hóa rất khác chúng ta, nhưng cũng đều là con người với những mưu cầu hạnh phúc và hòa bình. Mở ra tầm nhìn để thấy được những câu chuyện đằng sau bức hình của truyền thông đại chúng. Và bạn sẽ nghĩ về chuyện du lịch khác đi một chút, không chỉ để nhìn cảnh đẹp, chụp ảnh đẹp, mà còn là tìm hiểu về con người, về văn hóa của những vùng đất mình đặt chân đến. Khi đó ta mới hiểu được người khác, mới trân trọng họ, tâm hồn ta mới thật trưởng thành lên. 

Chú thích/ Tài liệu tham khảo:
Nguyen Le Thieu. (29/05/2016). Khám phá Trung Đông cùng Con đường Hồi giáo. Tra cứu ngày 29/09/2019 từ https://thieulecorner.wordpress.com/2016/05/29/345/ 

____________________________________
Bài Giới thiệu Sách này được viết,
thiết kế và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Học bổng Lãnh đạo Khai phóng IPL khóa 5

Thân Tiến Toàn
Nguyễn Văn Hưng
Nguyễn Ngọc Thùy Trâm
Lộc Quỳnh Như
Phan Hoàng Ngân
Lê Quang Minh