SÁCH: VŨ TRỤ - COSMOS

Có lẽ ai cũng từng một lần trong đời nhìn lên bầu trời đầy sao, có một số người sẽ cảm thấy tò mò về vũ trụ ngoài kia, có một số người sẽ thấy tò mò về mối tương quan của mình với vũ trụ,… Nhưng để thật sự tiếp cận khoa học thiên văn và bản chất vũ trụ chắc chắn là việc khó với tới của rất nhiều người vì đặc thù bộ môn khoa học này khá hàn lâm. Nhưng ở thế kỷ XX, Carl Sagan (1934 – 1996) đã làm nên kỳ tích. Xuất bản năm 1980, trở thành sách bán chạy nhất suốt 70 tuần và đạt được 5 triệu bản in trên toàn thế giới, “Vũ trụ” của Carl Sagan đi kèm chuỗi phim truyền hình cùng tên đã mở ra kỷ nguyên mới cho thiên văn học nói riêng và khoa học nói chung khi tiếp cận đại chúng thành công. 

Nói về “Vũ trụ”, tờ The Cleveland Dealer có viết: “Cuốn Vũ trụ giống như một khóa giảng đại học về khoa học mà bạn luôn muốn nghe nhưng không biết vị giáo sư nào có thể dạy. Sagan viết tuyệt vời. Với phong cách văn chương trữ tình, với sự bao quát gần như mọi mặt của tri thức loài người, Vũ trụ tài tình đến mức tưởng như không có thật.” Thông thường, tạo hóa không phú cho nhà khoa học một khả năng diễn đạt tốt, chứ đừng nói chi đến lãng mạn hóa những kiến thức và lý thuyết khoa học khô khan. Điều đó tạo ra một bức tường chắn giữa họ và đại chúng, khiến khoa học vũ trụ, hay khoa học về loài người trở nên xa xôi và khó tiếp cận. Nhưng Carl Sagan đã phá vỡ rào cản ấy khi chọn những cách tiếp cận đại chúng đúng đắn nhất. Khi ông viết sách, ta sẽ thấy cả vũ trụ sống động xoay chuyển trước mắt, với những trật tự vô hình và những bí ẩn cuốn hút. Sagan đã thổi hồn vào khoa học thiên văn bằng cách mang hơi ấm của con người và tính cá nhân vào từng chương sách. Nhưng không dừng lại ở đó, 13 chương sách tương ứng với 13 tập phim truyền hình – tuy là phim tài liệu khoa học nhưng lại được biên tập rất ly kỳ và hấp dẫn như các thể loại phim giả tưởng mà người xem luôn thấy mình được du hành trong thế giới đó. Phải nói rằng với tài năng truyền đạt của mình Carl Sagan đã thực sự làm nên một cuộc cách mạng, đưa 200 triệu con người bước chân vào thế giới của vũ trụ, tò mò và được hiểu biết hơn về mình và thế giới xung quanh. 

Câu hỏi mà Carl Sagan đặt ra cho quyển sách của mình lớn hơn góc nhìn thiên văn, thậm chí còn lớn hơn ông khi vươn đến tầm loài người. Với mục đích mang con người đến với ánh sáng của khoa học, của sự hiểu biết về bản thân mình và vũ trụ nơi mình tồn tại như một hạt bụi bé nhỏ, Sagan đã kết hợp cả sinh học, nhân học, lịch sử, triết học, tôn giáo vào “Vũ trụ” như để khiến câu trả lời của ông trọn vẹn và thú vị hơn. Thậm chí, ông còn xem khán giả của mình như những người bạn tri kỷ để tâm sự về những trăn trở của những nhà khoa học chân chính, tâm sự về số phận, văn minh và tiến hóa của loài người. Trong sách và cả phim, Sagan cũng nhiều lần đề cập đến những trận xung đột, bạo động diễn ra trên trái đất vì hành trình thực hiện công trình này là vô cùng gian khó, nhưng có vẻ không rào cản nào, kể cả rào cản chính trị có thể ngăn được bước chân ông. 

Vũ trụ 4.6 tỷ năm được Sagan rút xuống còn vài trăm trang sách sẽ đưa chúng ta đến với thế giới mà chúng ta chỉ có thể tưởng tượng ra một phần nào đó. Hiểu biết về giống loài mình và vũ trụ nơi mình sinh sống là một hành trang quan trọng trên con đường hướng tới con người tự do. Trên tờ The Miami Herald có lời nhận xét “Xuất sắc về quy mô và thách thức về những gợi ý. Cuốn sách tỏa ánh sáng lung linh với một cảm giác ngạc nhiên kỳ lạ… Tôi tin chắc rằng bất cứ ai cầm cuốn sách này lên đều bị hút chặt vào nó và cảm thấy thấp bé đi vì nó.” 

____________________________________
Bài Giới thiệu Sách này được viết,
thiết kế và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Học bổng Lãnh đạo Khai phóng IPL khóa 5

Văn Thị Ngọc Dung
Trần Đỗ Tâm Giao
Phan Duy Khánh
Hoàng Thị Thanh Thảo
Lê Nguyên Thông
Nguyễn Ngọc Trâm