• Tác giả: Ernest Hemingway
  • Năm xuất bản: 1952
  • Dịch giả (nếu có): Lê Huy Bắc
  • Đơn vị xuất bản: NXB Văn học
  • Giải thưởng (nếu có): giải Pulitzer năm 1953 và giải Nobel Văn học năm 1954

Ông già và biển cả được viết bởi nhà văn, nhà báo nổi tiếng người Mỹ Ernest Hemingway (1899 - 1961). Ông đã sống xuyên qua hai cuộc chiến tranh thế giới khủng khiếp nhất của lịch sử loài người. Những con người như Hemingway được người đời biết đến như một lớp thế hệ “mất mát”, những người từ chiến trận trở về mang trong mình tâm trạng chán chường, mệt mỏi, tan vỡ ảo tưởng khi nhận thấy sự phi lý của chiến tranh đế quốc gây ra. Họ trở về mà chẳng thể nào hòa nhập được với cuộc sống, mất niềm tin vào cuộc đời, cuộc sống trở nên vô nghĩa. Đồng thời, sống trong giai đoạn lịch sử đầy biến động, chiến tranh xảy ra liên tục, chứng kiến biết bao thân phận đau khổ, Hemingway càng yêu thương và cảm thông với những con người chịu số phận bất hạnh như thế. Ông lấy họ làm hình mẫu cho các sáng tác của mình bởi ông tin rằng: những con người mạnh mẽ ấy có thể bị hủy diệt nhưng sẽ không bao giờ bị khuất phục

Ông già và biển cả (1952) là một tiểu thuyết ngắn và là một trong những đỉnh cao trong sự nghiệp cầm bút của Hemingway. Chính nhờ tác phẩm này, ông được trao giải thưởng Pulitzer năm 1953 và giải Nobel Văn học năm 1954. 

Tác phẩm Ông già và biển cả miêu tả ông lão Santiago, người theo đuổi khát vọng chinh phục được con cá lớn xứng đáng với tài nghệ của mình, nhằm khẳng định ý nghĩa của sự tồn tại. Ông lão kiên trì liên tục ra khơi suốt tám mươi tư ngày mà chẳng bắt được con cá nào. Không tuyệt vọng, vững tin vào tay nghề và nghị lực của mình, ngày thứ tám mươi lăm, ông quyết định đi thật xa, và quả là trời không phụ lòng người, ông đã câu được một con cá kiếm khổng lồ. Nhưng bi đát thay, con cá lại kéo ông lão ra tận khơi xa. Dũng cảm chịu đựng và đương đầu với con cá suốt ba ngày hai đêm, cuối cùng ông đã chinh phục và giết chết được nó. Ý chí, nghị lực cùng tay nghề điêu luyện đã góp phần làm nên chiến thắng ấy. Tuy nhiên, trên đường mang con cá trở về, đàn cá mập đã xông đến tấn công con cá kiếm. Santiago kiên cường chống trả, nhưng khi về đến đất liền, ông lão chỉ còn lại bộ xương cá khổng lồ. Dù vậy, ngay khi hồi sức, ông lão lại nghĩ ngay đến chuyện rèn lại mũi giáo để ra khơi. Câu chuyện kết thúc với chi tiết ông lão nằm ngủ và mơ về những con sư tử.

Hình 11

Santiago - Người anh hùng với ý chí kiên cường trước những thử thách của cuộc đời

Ở Santiago, ta thấy được một quyết tâm theo đuổi mục tiêu vô cùng to lớn. Dân làng chài chẳng ai tin ở ông, chẳng ai hy vọng ở ông, duy chỉ có cậu bé Manolin là cho ông sự tin tưởng và yêu thương, dù vậy, ông luôn tin vào chính mình. Niềm tin ấy giúp ông có thêm sức mạnh vượt qua bão tố của biển khơi và cả những cơn bão lòng mỗi khi mệt mỏi, yếu đuối. 

Chiến đấu vất vả mới có được con cá kiếm, nhưng cuối cùng bao công sức đổ sông đổ bể hết, một bộ xương mang về thì có nghĩa lí gì? Nhưng dẫu sao, đó cũng là chiến công hiển hách nhất của ông lão 80, ông vui vì điều đó, ông không hề thất vọng hay bi quan, bởi suy cho cùng, rồi chúng ta cũng sẽ ngộ ra một chân lý giản đơn rằng: Con người sinh ra không phải để thất bại. Con người có thể bị hủy diệt nhưng không thể bị khuất phục
 

Con cá kiếm - Hình tượng cho những ước mơ của con người

Con cá kiếm là biểu tượng cho giấc mơ, nó long lanh, nó đẹp đẽ, nó lấp lánh, nó cuốn hút người ta để con người ta si mê nó, rồi dùng toàn bộ sức lực để đuổi theo, với một mong muốn duy nhất là chiếm đoạt được nó. Nhưng hành trình chinh phục con cá kiếm không hề dễ dàng, nó gian truân, vất vả, bắt người ta vắt kiệt sức để đi tiếp, và đầy rẫy những hiểm nguy, cạm bẫy, giống như hành trình chinh phục ước mơ vậy. Con đường đi đến ước mơ chưa bao giờ bằng phẳng, nó gập ghềnh, nó khó khăn, nó đòi hỏi người ta phải đánh đổi mồ hôi, nước mắt, cho dù con đường có trải đầy hoa hồng thì chắc chắn máu của kẻ đi qua đã thấm đầy lên những mũi gai ấy.

Hình 12

Đàn cá mập - Những khó khăn của cuộc sống

Trong cuộc sống, có những khi ta tưởng ta đã nắm được ước mơ của bản thân trong lòng bàn tay, nhưng những thế lực bên ngoài, những cá mập, những con sói đói kia sẽ chỉ chực thời cơ đó nhảy xổ vào, không ngần ngại mà giật nó khỏi tay ta. Với những lần thất bại đó, có kẻ thì gục ngã, có người lại dùng nó như một động lực để thúc đẩy bản thân với ý nghĩ “Lần này nhất định sẽ làm được”, và “mình đã làm hết sức, không có việc gì phải hối hận nữa”

Hình 13

 Hành trình đi tìm và chinh phục ước mơ của mỗi một chúng ta sẽ vô cùng khó khăn và gian khổ nhưng hãy như ông lão Santiago, luôn kiên trì, lạc quan có niềm tin và hy vọng trong những lúc khó khăn nhất. Đừng ngần ngại đối mặt với những khó khăn thử thách trong cuộc sống. Đời người chỉ sống có một lần, phải sống sao cho thật đáng, để sau này về già chúng ta sẽ không hối tiếc về những dự định dang dở của tuổi trẻ, bạn nhé!

 
Bài Giới thiệu Sách này được sưu tầm, thiết kế và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Chương trình Lãnh đạo Khai phóng IPL khóa 6

Nguyễn Đình Giang
Mai Đoàn Thảo Ly
Võ Minh Thục Quỳ
Lê Thắng
Lê Quang Tịnh