DIỄN VĂN "TÔI CÓ MỘT GIẤC MƠ" - MARTIN LUTHER KING, JR. (I HAVE A DREAM)

TÔ CÓ MỘT GIẤC MƠ

(MARTIN LUTHER KING, JR)

Tôi hạnh phúc được ở cùng với các bạn tại đây hôm nay trong sự kiện sẽ đi vào lịch sử như là cuộc biểu dương lực lượng vì tự do vĩ đại nhất trong lịch sử của đất nước chúng ta.

Cách đây 100 năm, một người Mỹ Vĩ Đại [1], hôm nay chúng ta đang đứng dưới bóng tượng đài của Người, đã ký Tuyên Ngôn Giải Phóng Nô Lệ [2]. Văn kiện trọng đại này đã đến như ánh hải đăng vĩ đại của hy vọng cho hàng triệu nô lệ Da Đen, những con người đã bị thiêu đốt trong ngọn lửa bất công héo hắt. Nó đã đến như buổi rạng đông mừng vui kết thúc đêm dài đằng đẳng của tù đày nô lệ.

Nhưng một trăm năm sau, Người Da Đen vẫn chưa có tự do. Một trăm năm sau, cuộc sống của Người Da Đen vẫn còn què quặt buồn bã do gông cùm của phân biệt và xiềng xích của kỳ thị. Một trăm năm sau, Người Da Đen vẫn sống trên hải đảo cô đơn giữa đại dương bao la của phồn vinh vật chất. Một trăm năm sau, Người Da Đen vẫn mỏi mòn héo hắt trong những góc xó của xã hội Mỹ và thấy mình là kẻ lưu đày ngay trên chính quê hương mình. Và vì vậy chúng ta đến đây hôm nay để quyết liệt về một tình trạng đáng xấu hổ.

Nói một cách khác, chúng ta đến thủ đô của đất nước mình để rút tiền từ ngân phiếu. Khi những kiến trúc sư của nền cộng hòa viết lên những lời uy vĩ cho bản Hiến pháp và bản Tuyên ngôn Độc lập, họ đã ký một giấy nợ mà tất cả mọi người Mỹ đều có quyền thừa kế. Giấy nợ hứa rằng tất cả mọi người, vâng, cả người da đen cũng như người da trắng, đều sẽ được bảo đảm có “Những Quyền Bất Khả Nhượng” được “Sống, Có Tự Do, và Mưu Cầu Hạnh Phúc”. Rõ ràng là ngày nay nước Mỹ đã thất hẹn với giấy nợ đó, ít nhất là đối với những công dân da màu. Thay vì tôn trọng nhiệm vụ thiêng liêng này, nước Mỹ đã trao cho Người Da Đen tờ ngân phiếu không tiền bảo chứng, tờ ngân phiếu đã bị trả lại với con dấu “Không đủ ngân quỹ”.

Nhưng chúng ta nhất định không tin rằng ngân hàng công lý bị phá sản. Chúng ta nhất định không tin rằng không đủ ngân quỹ trong ngân khố cơ hội bao la của đất nước này. Và vì vậy, chúng ta đến để rút tiền từ ngân phiếu này, tấm ngân phiếu sẽ trao cho chúng ta, khi ta yêu cầu, những tài sản của tự do và an toàn công lý.

Chúng ta cũng đến nơi tỏa sáng này hôm nay để nhắc nhở Nước Mỹ tầm khẩn trương nghiêm trọng của HIỆN TẠI. Đây không phải là lúc để xa xỉ chờ hạ nhiệt hay uống thuốc an thần của chủ nghĩa từ từ. Nay là lúc để biến lời hứa dân chủ thành sự thật. Nay là lúc trỗi dậy từ thung lũng hoang tàn và tối tăm của phân biệt để tiến tới con đường sáng chói ánh mặt trời của công lý chủng tộc. Nay là lúc để vực đất nước chúng ta khỏi vùng cát lún của bất công chủng tộc lên đến vầng đá vững chãi của tình huynh đệ. Nay là lúc biến công lý thành hiện thực cho tất cả con cái Chúa.

Sẽ là điều sinh tử nếu cả nước không chú ý đến sự khẩn trương của thời điểm. Mùa hè ngột ngạt của lòng bất mãn chính đáng của Người Da Đen sẽ không đi qua, cho đến khi mùa thu hồi sinh của tự do và công bằng đến. Một chín sáu ba [3] không phải là một kết thúc mà là một khởi đầu. Và những người hy vọng rằng Người Da Đen chỉ cần được xì hơi và bây giờ đã được hài lòng sẽ bị đánh thức một cách cộc cằn nếu cả nước quay lại kiểu làm ăn như bình thường. Và sẽ không có ngơi nghỉ hay yên bình cho nước Mỹ, cho đến khi Người Da Đen được ban những quyền công dân của họ. Cơn gió lốc của nổi loạn sẽ tiếp tục lung lay nền tảng của đất nước chúng ta, cho đến khi ngày tươi sáng của công lý trỗi lên.

Nhưng có vài điều tôi phải thưa với đồng bào của tôi, những người đang đứng tại ngưỡng cửa ấm áp dẫn vào ngôi đền công lý: Trong quá trình lấy lại vị trí đúng đắn của chúng ta, chúng ta không được phạm tội có những hành vi sai trái. Chúng ta đừng thỏa mãn cơn khát tự do bằng cách uống chén đắng cay và thù hận. Chúng ta phải vĩnh viễn tiến hành cuộc đấu tranh của mình trên cao nguyên của lòng tự trọng và kỷ luật. Chúng ta không được cho phép những cuộc biểu tình đầy sáng tạo của chúng ta thoái hóa thành những cuộc bạo loạn bằng bạo lực. Tiếp tiếp và tiếp tiếp, chúng ta phải vươn lên đến đỉnh tối thượng uy nghi nơi sức mạnh của linh hồn đối phó với sức mạnh bạo lực.

Tính chiến đấu mới mẻ phi thường đang bao trùm cộng đồng Người Da Đen không được dẫn dắt chúng ta đến sự mất tin tưởng vào tất cả mọi người da trắng, bởi vì nhiều người anh em da trắng của chúng ta, với bằng chứng là sự hiện diện của họ nơi đây hôm nay, nhận thức rằng vận mệnh của họ gắn chặt với vận mệnh của chúng ta. Và họ đã nhận thức được rằng tự do của họ gắn bó mật thiết với tự do của chúng ta.

Chúng ta không thể đi một mình.

Và khi chúng ta đi, chúng ta phải tuyên thệ rằng chúng ta sẽ luôn luôn tiến về phía trước.

Chúng ta không thể quay lại.

Có những người hỏi những người đấu tranh cho dân quyền, “Bao giờ các bạn mới thỏa mãn?”. Chúng ta không bao giờ có thể thỏa mãn chừng nào Người Da Đen còn là nạn nhân của những khủng khiếp không thể tả của sự tàn bạo của cảnh sát. Chúng ta không bao giờ có thể thỏa mãn chừng nào thể xác của chúng ta, nặng nhọc vì mệt mỏi đường xa, không được phép xin tạm trú ở các nhà trọ dọc xa lộ và các khách sạn trong thành phố. Chúng ta không bao giờ có thể thỏa mãn chừng nào mà chuyển cấp cơ bản của Người Da Đen chỉ là từ khu ổ chuột nhỏ đến khu ổ chuột lớn. Chúng ta không bao giờ có thể thỏa mãn chừng nào mà con cái chúng ta bị tước đoạt phẩm cách và bị cướp trắng lòng tự trọng bởi những tấm biển đề: “Chỉ Dành Riêng Cho Người Da Trắng”. Chúng ta không bao giờ có thể thỏa mãn chừng nào mà Người Da Đen ở Mississippi không được đi bầu và Người Da Đen ở New York tin rằng họ chẳng có gì để mà bầu. Không, không, chúng ta sẽ không thỏa mãn cho đến khi “công lý cuồn cuộn như nước chảy, và sự công chính cuồn cuộn như một dòng sông hùng vĩ” [4]

Tôi không vô tâm mà không biết rằng một số các bạn đã đến đây từ những thử thách lớn và nhiều gian khổ. Một số các bạn đã đến ngay từ những buồng giam chật hẹp. Và một số các bạn đã đến từ những nơi mà cuộc hành trình của bạn – hành trình tìm kiếm tự do – đã làm bạn tả tơi vì những trận bão của ngược đãi, và loạng choạng bởi những cuồng phong của sự tàn bạo của cảnh sát. Các bạn đã là những người kỳ cựu về chịu khổ một cách sáng tạo. Hãy tiếp tục hoạt động với niềm tin rằng khổ đau chưa đền trả luôn có tính cứu chuộc. Hãy trở về Mississippi, hãy trở về Alabama, hãy trở về South Carolina, hãy trở về Georgia, hãy trở về Louisiana, hãy trở về những khu nhà lụp xụp và ổ chuột trong những thành phố miền Bắc, và biết chắc rằng bằng một cách nào đó tình trạng này có thể thay đổi và sẽ được thay đổi.

Ngày hôm nay tôi nói với các bạn, các bằng hữu của tôi, chúng ta đừng đắm mình trong thung lũng tuyệt vọng.

Và ngay cả khi phải đối đầu với vô vàn khó khăn hôm nay và ngày mai, tôi vẫn có một giấc mơ. Ấy là giấc mơ bắt nguồn sâu thẳm từ giấc mơ Mỹ Quốc.

Tôi có một giấc mơ sẽ có một ngày đất nước này vươn lên và sống với ý nghĩa thật của niềm xác tín: “Chúng tôi tin rằng chân lý này là định đề, ấy là tất cả mọi người khi được sinh ra đều bình đẳng”. [5]

Tôi có một giấc mơ sẽ có một ngày trên những ngọn đồi đất đỏ của Georgia, con cái của những người đã từng là nô lệ và con cái của những người đã từng là chủ nô có thể ngồi lại với nhau quanh chiếc bàn huynh đệ.

Tôi có một giấc mơ sẽ có một ngày ngay cả bang Mississippi, vùng đất bức bối vì hơi nóng của bất công, bức bối vì hơi nóng của áp bức, sẽ trở nên ốc đảo của tự do và công lý.

Tôi có một giấc mơ bốn đứa con nhỏ của tôi sẽ có một ngày được sống trong một đất nước mà chúng không còn bị đánh giá bởi màu da mà bởi con người và cá tính của chúng.

Tôi có một giấc mơ hôm nay!

Tôi có một giấc mơ sẽ có một ngày tận Alabama, với kỳ thị chủng tộc khắc nghiệt ở đó, với ngài thống đốc khóe miệng chảy lòng thòng những từ “phản đối” và “vô hiệu hóa” [6] – sẽ có một ngày ở ngay Alabama những bé trai da đen và những bé gái da đen sẽ có thể tay trong tay với những bé trai da trắng và những bé gái da trắng như là anh chị em.

Tôi có một giấc mơ hôm nay!

Tôi có một giấc mơ sẽ có một ngày mọi thung lũng sẽ được nâng cao, và mọi đồi núi sẽ bị hạ thấp, chỗ lồi lõm sẽ được ban bằng, và chỗ quanh co sẽ thành ngay thẳng, và “sự vinh hiển của Thiên Chúa sẽ hiển lộ để mọi loài xác thịt cùng nhau chiêm ngưỡng.” [7]

Đây là hy vọng của chúng ta, và đây là niềm tin tôi mang theo khi trở về Miền Nam.

Với niềm tin này, chúng ta sẽ có thể đẽo gọt từ ngọn núi tuyệt vọng một viên đá hy vọng. Với niềm tin này, chúng ta sẽ có thể biến đổi những lạc điệu chói tai của đất nước chúng ta thành bản hòa âm tuyệt đẹp của tình huynh đệ. Với niềm tin này, chúng ta sẽ có thể cùng làm việc với nhau, cùng cầu nguyện với nhau, cùng đấu tranh với nhau, cùng vào tù với nhau, cùng đứng lên vì tự do với nhau, và biết chắc rằng sẽ có một ngày chúng ta sẽ có tự do.

Và đây sẽ là ngày đó – đây sẽ là ngày tất cả con cái Chúa có thể cất tiếng hát với ý nghĩa mới mẻ:

Đất nước này là của Người, mảnh đất ngọt ngào của tự do, ca tụng Người tôi hát.

Mảnh đất nơi cha ông tôi đã ngã xuống, mảnh đất mang niềm kiêu hãnh của những Người Hành Hương.

Từ mọi triền núi, hãy để tự do vang tiếng bay xa!

Và nếu Nước Mỹ thực sự là một đất nước vĩ đại, điều này phải thành sự thật.

Và như vậy

Hãy để tự do vang tiếng bay xa từ những đỉnh đồi kỳ vĩ ở New Hampshire.

Hãy để tự do vang tiếng bay xa từ những ngọn núi uy nghi ở New York.

Hãy để tự do vang tiếng bay xa từ rặng Allegheny cao ngất ở Pennsylvania.

Hãy để tự do vang tiếng bay xa từ rặng Rockies tuyết phủ ở Colorado.

Hãy để tự do vang tiếng bay xa từ những triền đồi uốn lượn ở California.

Nhưng không chỉ thế:

Hãy để tự do vang tiếng bay xa từ Núi Đá ở Georgia.

Hãy để tự do vang tiếng bay xa từ Núi Lookout ở Tennessee.

Hãy để tự do vang tiếng bay xa từ mọi ngọn đồi và mọi đụn đất ở Mississippi.

Từ mọi triền núi, hãy để tự do vang tiếng bay xa.

Và khi điều này xảy ra, khi chúng ta để tự do được vang tiếng bay xa, khi chúng ta để tự do vang lên từ mọi làng, từ mọi xóm, từ mọi tiểu bang và mọi thành phố, chúng ta sẽ có thể làm ngày ấy đến nhanh khi mọi con cái Chúa, người da đen và người da trắng, người Do Thái và người Ngoại Đạo,[8] người Tin Lành và người Công giáo, sẽ có thể nắm tay nhau cùng hát lời thánh ca cổ của Người Da Đen:

Cuối cùng đã có tự do! Cuối cùng đã có tự do!

Tạ ơn Thiên Chúa Toàn năng, cuối cùng chúng ta đã có tự do!

Martin Luther King, JR. ngày 28/08/1963

----- Hết -----

 

______________________________
Bài viết này được sưu tầm
và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Học bổng Lãnh đạo Khai phóng IPL Khóa 5

Đinh Hải Đăng
Trương Nguyễn Nhật Hoàng
Trần Thị Thảo Phương
Lê Chiêu Trung
Đặng Phương Uyên
Trần Thị Hồng Xuyến