Phim: Chuyến Đi Cuối Cùng Của Chị Phụng - Madam Phung’s Last Journey (2014)

Thể loại: Phim tài liệu
Thời lượng: 01:26:17
Đạo diễn: Nguyễn Thị Thắm
Ngôn ngữ: Tiếng Việt
Giải thưởng: giải "Special Mention" tại Liên hoan Phim tài liệu Đông Nam Á Chopshots và giải Cánh diều vàng 2013
Năm phát hành: 2014

Chuyến đi cuối cùng của chị Phụng - Madam Phung’s last journey khép lại, là lúc những trăn trở, những nỗi lòng khắc khoải vẫn vang vọng mãi về một niềm cảm thương cho những phận đời “trôi sông lạc chợ” của cộng đồng chuyển giới ở những gánh hát lô tô.
Một bộ phim tài liệu khá dài, được thực hiện trong bởi một đạo diễn nữ trẻ đã tạo được tiếng vang lớn và được đánh giá cao trong nghệ thuật làm phim tài liệu Việt Nam. Với hành trình gần 7 năm xách máy theo chân đoàn hát lô tô của chị Phụng rong ruổi lưu diễn khắp các vùng quê, đạo diễn trẻ Nguyễn Thị Thắm đã có được những góc quay rất đắt, lột tả một cách chân thực, rất đời, rất thường và rất đàn bà trong đời sống sinh hoạt tại đoàn.

Với chủ đề khá nhạy cảm về cộng đồng đồng tính, chị đã tinh tế và khéo léo khai thác và táo bạo khi chọn dòng phim tài liệu, một dòng phim kén người xem để thực hiện là phim đầu tay của mình.

Bộ phim tả thực lại một phần cuộc sống trôi dạt của anh chị em trong đoàn lô tô của chị Bích Phụng. Đoàn là nơi cưu mang, đùm bọc và chỗ những người chuyển giới nương tựa nhau để mưu sinh, để được thỏa cái khát khao được là chính mình.

Đoàn đi đến đâu cũng được bà con yêu quý, nhưng cũng không lắm những người kì thị hay có cái nhìn giễu cợt đối với hình hài “nửa nam nửa nữ” ở những đào hát, những cô gái bán vé,... Rồi cũng có những va chạm, những đụng độ với người dân vùng đoàn dừng chân, với những kẻ ghen ăn tức ở.

Nội dung phim xoay quanh cuộc sống của đoàn với đầy đủ những góc nhìn, những khía cạnh, lắng nghe những tâm sự rất đời: “Bóng gió cũng có đứa tốt, đứa xấu, đứa quỷ, đứa ma. Người bình thường cũng vậy thôi…” – Chị Bích Phụng tâm sự, hay “vì mình bóng gió già đi thì nhìn… kỳ lắm”.

Bộ phim bằng lối kể chuyện chân thật, bằng sự chân thành và thấu hiểu, đạo diễn không làm cho cuộc sống của những người chuyển giới trở nên quá bi đát, mà ở đó vẫn có tiếng cười, vẫn có những niềm vui nho nhỏ giữa những con người nương nhau mà sống. Không gây cảm giác thương hại mà gợi nên được sự cảm thông, thấu hiểu nhiều hơn.

Với đề tài còn nhiều rào cản, với dòng phim tài liệu không mấy được quan tâm, với nhiệt huyết và lửa nghề của một nữ đạo diễn trẻ đã đưa Chuyến đi cuối cùng của chị Phụng đến với khán giả một cách gần gũi, thu hút và đầy sự cảm thông. Bộ phim được công chiếu tại Liên hoan Điện ảnh Hiện thực, Paris vào ngày 24 tháng 3 năm 2014 và Hãng phim Xanh phân phối ở Việt Nam ngày 13 tháng 12 năm 2014. Bộ phim đoạt giải "Special Mention" tại Liên hoan Phim tài liệu Đông Nam Á Chopshots và đạt bằng khen trong hạng mục Phim tài liệu tại giải Cánh diều vàng 2013.

Xuyên suốt bộ phim, hầu như đạo diễn không nâng một thông điệp nào rõ ràng, mà để mọi thứ chạy theo mạch cảm xúc, để mỗi khán giả sẽ có những cảm xúc, góc nhìn và giữ riêng cho mình một thông điệp sau khi phim khép lại.