Phim: Công Dân Kane - Citizen Kane (1941)

Thể loại: Drama, Mystery
Thời lượng: 120 phút
Đạo diễn: Orson Welles
Ngôn ngữ: English, Italian
IMDb (nếu có):8.3
Giải thưởng (nếu có): Won 1 Oscar. Another 9 wins & 13 nominations.
Năm phát hành: 1941

“Tất cả những gì nổi bật trong nền điện ảnh sau năm 1940 đều mang ảnh hưởng từ Citizen Kane.” - François Truffaut

Không quá khi nói rằng “Citizen Kane” luôn nằm trong top đầu những bộ phim hay nhất mọi thời đại. Một bộ phim “vượt thời gian” có nội dung xuất sắc với các vấn đề liên quan đến chính trị, kinh tế, tình yêu, lòng trắc ẩn... và đặc biệt là lối kể chuyện phi tuyến tính, không theo bất kỳ trình tự nào và cách đi góc quay từ thấp, dồn dập hay lấy ánh sáng độc đáo mà ở thời đó chưa có bộ phim nào làm được, mang đến trải nghiệm vô cùng lạ lẫm đối với người xem.

“Citizen Kane” bắt đầu từ câu hấp hối trước khi chết của Kane - “Rosebud, tạm dịch: nụ hoa”, người dẫn chuyện đi khám phá bí ẩn câu nói đó và đưa chúng ta đến các bối cảnh đan xen giữa quá khứ - hiện tại và sẽ dần vén màn cuộc sống đầy vinh quang cũng như bi kịch của ông - trùm báo chí nước Mỹ (dựa trên hình tượng có thật) từ khi là 1 cậu bé gia đình trung lưu đến lúc trở thành người giàu nhất nước Mỹ và thâu tóm toàn bộ đế chế báo chí hùng mạnh.

Ấn tượng tuổi thơ đọng lại gì trong bạn?

Cảnh phim dừng ở một ngôi nhà nhỏ bé nằm ở vùng thôn quê hẻo lánh vào một mùa đông tuyết phủ trắng với cậu bé Kane đang trượt ván. Khi biết mình phải đi theo người đỡ đầu thì cậu dùng hết sức lực để phản kháng, chỉ muốn ở lại ngôi nhà mình. Chúng ta thấy rằng, tuổi thơ là vốn quý, hãy để mọi trẻ em lớn lên một cách tự nhiên nhất, cho chúng sự tự do lựa chọn và sống đúng với lứa tuổi của mình.

Một chàng trai cá tính hay nảy mầm tư duy chống đối?

Thuở niên thiếu và lên đại học Kane đã học và bỏ dở/ bị đuổi ở rất nhiều trường danh tiếng. Trong số những tài sản kếch xù mà ông có, ông rất quan tâm đến 1 tòa soạn nhỏ và nói rằng mình sẽ trực tiếp cho hoạt động nó. Đặc biệt ở phân đoạn này nổi bật với câu thoại thể hiện tính cách và chiều sâu suy nghĩ của nhân vật: “Nếu cháu không giàu, cháu có lẽ đã trở thành một người rất vĩ đại”. hay “Luôn có cơ hội để khi chết mà giàu hơn chú. Có điều chắc chắn là khi chết cháu giàu hơn lúc sinh ra, chúng ta không bao giờ mất nhiều hơn ta tạo ra”.

Đời sống cá nhân đầy bi kịch của Kane cũng là bài học cho rất nhiều người. Khi đứng giữa lựa chọn gia đình hay địa vị xã hội, ông đã quyết định làm theo cái ông muốn và không nghĩ tới tình cảm vợ con “Chỉ có một người trên thế giới này có thể quyết định anh sẽ làm gì. Và đó chính là anh”.

Hay khi bước vào cuộc sống hôn nhân với người vợ thứ hai - một ca sĩ Opera (Susan) thì ông đã yêu một cách ích kỷ, nói đúng hơn là chỉ yêu những cái ông muốn thấy ở người phụ nữ ấy, và thay đổi người ấy khiến cho họ cảm thấy ngột ngạt trong chính lâu đài xa hoa lộng lẫy. Nổi bật là cảnh Susan buồn bã chơi ghép hình trong tòa lâu đài từ ngày này sang ngày khác để rồi phải thốt lên:“Anh đâu quan tâm đến gì ngoài anh, anh thuyết phục mọi người rằng anh rất yêu họ và họ phải yêu lại anh. Anh chỉ muốn tình yêu theo kiểu riêng của anh thôi.”

Kane là một người giàu có trong cô đơn. Ông nghĩ bằng cách đưa sự thật qua báo chí sẽ khiến mọi người yêu ông, bạn bè, người tình, cấp dưới...thế nhưng đó chỉ là sự trống rỗng và yếu đuối của một đứa trẻ thiếu vắng tình thương từ nhỏ.

Ông có phải là một người tốt? Có, ông đã làm việc và dùng tiền với mong muốn giúp được những người ở tầng lớp thấp hơn mình, vì ông nghĩ nếu mình không làm thì ai sẽ làm? trên cương vị một người lãnh đạo ông cũng rất yêu thương nhân viên, là một người chồng ông cũng hết lòng với vợ, là một người bạn ông cũng nhiệt tình, thế nhưng cách ông thể hiện vì cái tôi quá lớn đã khiến ông cô độc đến khi mất đi.

Vậy ông đáng thương hay đáng trách? Cũng như “Rosebud”, câu hỏi này cuối cùng vẫn là một ẩn số, có lẽ “nụ hồng” mong manh kia trong căn nhà nhỏ tuyết phủ trắng xóa năm nào mới là điều đẹp đẽ, đáng quý mà người ta muốn có nhất, một cậu bé như bông hoa nhỏ cố cầm chiếc ván trượt để xua đuổi điều mình không thích, có lẽ đó là “nụ hồng” cuối cùng trong đời mà ông muốn được nhìn ngắm và quay lại.