PHIM: SÁT THỦ LEON - LEON – THE PROFESSIONAL (1994)

“Leon – The professional” (1994) là một bộ phim gây tranh cãi như chính sự nghiệp của đạo diễn thai nghén ra nó, Luc Besson. Được đánh giá là bộ phim thương mại giàu tính nhân văn, nhưng cũng bị chỉ trích nặng nề vì chính tính nhân văn của bộ phim. Tuy vậy, bộ phim vẫn giữ được vị trí cao trong bảng xếp hạng phim quốc tế.  

“Leon – The professional” kể câu chuyện sát thủ Leon (Jean Reno), một sát thủ chuyên nghiệp, có nguyên tắc, máu lạnh, sống đơn giản và Mathilda (vai diễn đầu tay của Natalie Portman), một cô bé 12 tuổi, sinh ra và lớn lên trong một gia đình buôn thuốc phiện và thiếu thốn tình thương, nhưng Mathilda giấu sự lương thiện và tình thương trong trẻo đằng sau lớp vỏ bọc rắn rỏi, “già đời” bên ngoài. Tuy họ là hàng xóm của nhau nhưng câu chuyện chỉ bắt đầu khi cả gia đình Mathilda vì ăn trộm ma túy nên bị cảnh sát bẩn giết hại, chỉ còn Mathilda may mắn được Leon cứu trốn thoát. Từ đó, cô bé mang mối thù phải trả, và đã thuê Leon để thực hiện phi vụ trả thù này.   

Câu chuyện liên tục xô đẩy với những diễn biến phức tạp trong tâm lý nhân vật Leon. Một gã sát thủ đã quen với cuộc sống một mình cùng cái cây mà theo ông ta là “nó không hỏi nhiều”, nay phải chăm sóc cho một cô bé mà ông tin rằng sẽ mang lại cho ông rất nhiều rắc rối. Bản tính sát thủ đơn độc khiến Leon lo sợ trước mối quan hệ này, thoạt đầu ông đã định giết Mathilda, nhưng bản tính người trong ông không cho phép. Hành trình mỗi ngày cùng Mathilda đã giúp mang Leon tiến về gần hơn với nhân tính của một con người. Từ việc nhất quyết từ chối cả Mathilda lẫn lời đề nghị trả thù của cô, Leon thay đổi nhiều trong thái độ và cư xử, để cuối cùng chấp nhận một tình yêu vượt xa tình yêu trai gái với Mathilda và hi sinh bản thân mình để giết được kẻ thù của cô. Có thể thấy trên biểu cảm gương mặt “ít cảm xúc” của Leon là những dằn xé nội tâm trước lựa chọn trở về với nhân tính hay không. Điểm thống khổ nhất của bộ phim chính là khi “làm người” mà cũng phải lựa chọn, chứ không là quyền hiển nhiên của mỗi con người. Và đây cũng là điểm đẹp nhất của bộ phim.  

Cả Leon và Mathilda đều chọn tiến thêm một bước để trở thành những con người lành lặn.  

Họ chữa lành những tổn thương cho nhau bằng cách trao cho nhau những yêu thương trong trẻo nhất. Gã sát thủ người lớn nhưng lẽ ra tâm hồn đã chết từ 19 tuổi, để ông mãi trẻ con và cô bé con còn chưa dậy thì nhưng tâm hồn đầy nội lực và tình yêu của một người mẹ. Họ nương vào nhau, làm ấm tim nhau và đánh thức tính người của nhau.  

“Leon – The professional” là câu chuyện mà ta dễ dàng tìm thấy mình ở trong đó. Ở trong sự cô đơn, sự trốn tránh, sự thờ ơ mà bên dưới đó là nỗi thống khổ tột cùng của việc không nhúng được mình vào cuộc sống. Bộ phim khai thác cả tầng vô thức, tiềm thức và ý thức của con người, nên đôi khi phim khiến ta khóc, ta cười mà ta chẳng hiểu lý do. Bộ phim thương mại vẫn đạt được những giá trị giải trí ở mức cao nhưng ẩn sâu trong đó là những tầng ý nghĩa khiến người xem phải suy ngẫm lại cuộc đời mình, hay cách mà mình đang sống.   

Để làm được một thước phim “đời” như vậy, Luc Besson đã cực kỳ may mắn khi có Natalie Portman với khả năng diễn xuất đầy nội lực. Nhìn ánh mắt Mathilda ta như nhìn thấy một mặt nước hồ thu lãnh đạm mà có ai biết dưới đáy hồ dậy sóng. Mathilda nói tục, hút thuốc, ăn cắp, và học giết người, làm những trò mà cô cảm thấy như đang cười nhạo chính mình, cười vào chính cuộc đời mình. Nhưng khi cô bé nói về tình yêu dành cho Leon được cảm nhận ở bụng, thì bao lớp thủy tinh bọc lấy cô như vỡ vụng, chỉ còn một cô bé 12 tuổi với tâm hồn thuần khiết và khao khát được yêu thương. Và Luc Besson cũng cực kỳ may mắn khi có Gary Oldman (vai Stansfield), nhân vật phản diện xuất sắc nhất mọi thời đại. Diễn lố thì dễ, nhưng diễn vừa vặn vai đòi hỏi sự thấu hiểu sâu sắc. Không phóng đại, cũng không lược giản, Stansfield hiện nguyên hình với những cung bậc cảm xúc và sự xô đẩy tương phản giữa hình ảnh kẻ giết người không gớm tay với hình ảnh người yêu nhạc cổ điển, giữa hình ảnh kẻ buôn ma túy với hình ảnh người cảnh sát. Gary đóng một vai phản diện không cần nhiều cố gắng tỏ ra mình độc ác, hay làm nghiêm trọng sự xuất hiện của cái ác, mà chỉ đơn giản là thở vào vai diễn một chút thờ ơ, lãnh đạm, điên dại, nhưng sau tất cả là một tâm hồn trống rỗng mà đến âm nhạc của Beethoven cũng chẳng thể chữa lành. Stansfield không phải là vai ác, mà là hiện thân của một con quỷ muốn nung chảy tất cả thành địa ngục, là một sự hiển nhiên, là đời thì không thiếu quỷ.   

Sau Leon, Luc Besson cũng đã rất thành công với những bộ phim mà tầm nhìn xa đến nỗi khó lòng cũ kỹ, như Lucy, Taken, Taxi,… Như chính cuộc đời và sự nghiệp của ông, phim ông gây nhiều tranh cãi từ giới phê bình bởi sự tự do khó có thể chấp nhận. Nhưng Luc Besson, một đạo diễn đậm chất Pháp với phong cách tả thực đã khẳng định: “Tôi không tin vào sự chân thành của giới phê bình, tôi chỉ tin vào sự chân thành của những ai bỏ tiền vào rạp xem phim và sau đó chia sẻ cảm xúc của họ”. Là một đạo diễn chân chính cống hiến tài năng của mình cho khán giả, ông mang đến cho nền điện ảnh thế giới những thước phim chân thật, sâu sắc mà vẫn nhuốm màu điện ảnh giải trí để dễ tiếp cận người xem nhiều giai tầng, chứ không khư khư cái tôi vĩ cuồng của giới làm phim hàn lâm. Và một trong những lý do khiến Luc Besson được khán giả tôn trọng nữa chính là tâm huyết của ông cho nền điện ảnh và nền kinh tế Pháp. Dù bị những nhà phê bình nước nhà chỉ trích, và được chào đón nhiệt liệt tại Hollywood với tinh thần Mỹ phóng khoáng, tự do, Luc Besson vẫn giữ quyết định không tham gia Hollywood mà vẫn tiếp tục cống hiến cho điện ảnh Pháp. Liệu đây có phải là tự do đích thực? Tự do là chẳng cần đi tìm kiếm tự do?  

Và xin mời bạn xem trailer của bộ phim:

_____________________________________
Bài Giới thiệu Phim này được viết,
thiết kế và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Học bổng Lãnh đạo Khai phóng IPL Khóa 5

Văn Thị Ngọc Dung
Trần Đỗ Tâm Giao
Phan Duy Khánh
Hoàng Thị Thanh Thảo
Lê Nguyên Thông
Nguyễn Ngọc Trâm