PHIM: MA TRẬN – PHẦN 1 - THE MATRIX – PART 1 (1999)

Một bộ phim “bị” gọi là sinh nhầm thế hệ. Được biết đến như một hiện tượng “bất thường” vào cuối thế kỷ 20, The Matrix có thể xem như một trong những bộ phim vĩ đại nhất mọi thời đại vì ý tưởng độc đáo, kĩ xảo vượt trội và tầm tư tưởng mà nó đã đề cập đến. Với những phát triển thô sơ về công nghệ lúc bấy giờ, hai anh em đạo diễn nhà Wachowski cho ra đời một tuyệt phẩm không thể ngờ tới trong thời điểm đó. Thậm chí sau 20 năm, có vẫn là bộ phim đi trước thời đại và không ít trong chúng ta vẫn chưa cảm nhận hết giá trị ẩn sâu trong bộ phim. Bộ phim thoả mãn cho người xem ở mọi góc độ, nếu xét trên từng khía cạnh.

- Khoa học viễn tưởng thì đầy là bộ phim tạo tiếng vang, nâng tầm và có thể coi là “định nghĩa” lại hình mẫu của thể loại khoa học viễn tưởng.

- Bộ phim hành động cho các bạn những cảnh quay mãn nhãn, sau khi được công chiếu, ngay lập tức Hollywood muốn những cảnh hành động của họ sánh ngang với Ma trận về mức độ phức tạp trong các pha võ thuật trong các bộ phim sau đó. Nó khiến cho những đạo diễn làm phim hành động và biên đạo võ thuật ở Hong Kong, chẳng hạn như Viên Hòa Bình hay Chân Tử Đan, trở nên đắt giá.

- Lãnh đạo: được nhiều công ty đưa vào chương trình lãnh đạo, huấn luyện hạt giống theo tư tưởng mà nhân vật chính trong phim trải qua.

- Một bộ phim về tình yêu: Có lẽ điều tác giả muốn nói ở đây giữa con người và máy móc là tình yêu, một thứ tình cảm đặc biệt mà làm cho con người yếu đuối nhưng cũng là chìa khoá của sức mạnh. Những lựa chọn cho tình yêu giữa sự sống và cái chết, giữa hạnh phúc cá nhân hay sự hy sinh cho nhân loại.

Và trên hết, bộ phim chạm đến những tầng khái niệm phổ quát mang tính Triết học sâu rộng. Xuyên suốt bộ phim là những sự ẩn dụ trong các hình ảnh, câu nói, biểu tượng nhân vật. Chúng đã biến The Matrix trở thành một trong những bộ phim triết lý nhất trên màn ảnh rộng. Mỗi lần xem bộ phim, chúng ta lại hiểu thêm một tầng nghĩa, đúc kết thêm cho mình những điều tác giả gửi ngắm cũng như bản thân mình chiêm nghiệm được. Lý thuyết phim được lấy cảm hứng và xây dựng từ những suy tưởng của nhà Triết học lỗi lạc Socrates. Luôn đặt câu hỏi, hoài nghi mọi thứ trên đời và đi tìm sự thật ẩn sau những điều không thật. Suy tưởng này đã được Triết gia Plato, học trò của Socrates diễn đạt lại bằng ngụ ngôn “Cái hang” nổi tiếng. Những tù nhân nhìn thấy những cái bóng trên tường và nghĩ rằng đó là cuộc sống thật, họ tận hưởng, bàn tán, đắm chìm trong thế giới ảo ảnh đó. Nhưng họ đâu biết rằng có những người đứng sau bức tường đã điều khiển những con rối và cho họ thấy những điều theo ý người điều khiển. Nhân vật chính trong phim như người đàn ông thoát khỏi được Ma trận (cái hàng) và thấy được sự thật phũ phàng. Trong 45 phút đầu tiên của phim, nhân vật chính Neo chỉ có 80 lời thoại thì trong đó có đến 44 câu hỏi.

Ẩn dụ Cái hang của Plato

Phim lấy bối cảnh năm 2199, nhân loại phải chiến đấu chống lại những người máy nổi loạn. Chúng chính là những cỗ máy thông minh ra đời từ đầu thế kỷ 21. Người máy kiểm soát phần lớn con người, họ được thiết kế sống trong một thế giới giả lập do máy móc tạo ra gọi là Ma Trận. Nhưng thực sự phần thể xác đang được các robot “nuôi” như những cục pin để lấy năng lượng. Hành trình nhận thức và thoát khỏi Ma Trận để cứu những người còn kẹt ở trong hệ thống. Một cuộc hành trình dài 136 phút sẽ đưa bạn đi hết những suy nghĩ cho đến trạng thái cảm xúc. Chắc chắn đây là một bộ phim “cực khoai”, sẽ không ít lần bạn phải thốt lên những tiếng “WOW” hoặc nhăn mày vì những câu thoại nhiều tầng nghĩa. Keanu Reeves - diễn viên chính của bộ phim dường đã như nhận thức lại về ý nghĩa thực sự của cuộc sống sau khi quay xong bộ phim này. Tập phim đã giúp anh thu về một khoản thù lao không nhỏ nhưng anh đã dành tặng 90% số tiền cho toàn bộ nhân viên kỹ xảo của phim với con số 75 triệu USD. Toàn bộ dàn siêu xe Harley Davidson cũng được dành tặng cho các diễn viên đóng thế như một sự tri ân. Dành tặng 70% số tiền anh dành dụm được cho từ thiện và lập những quỹ từ thiện cho những bệnh nhân ung thư một cách âm thầm. Người ra có thể bắt gặp Keanu Reeves ngồi lề đường chia sẻ bữa ăn với một người vô gia cư trên phố, sống trong một căn nhà giản dị và xếp hàng trong những cửa hàng tiện lợi dù anh là tài tử hạng A của Hollywood.

 “- Đừng nghĩ mình là ai, hãy biết mình là ai.

- Tôi giúp cậu giải phóng tâm trí, tôi chỉ cho cậu cánh cửa, còn cậu phải tự bước đi.”

(Đoạn thoại ngắn trong phim trong cảnh Morpheus đang luyện tập cho Neo.)

Chúc các bạn có những giây phút xem phim vui vẻ và hy vọng bạn có thể để lại suy nghĩ của bạn sau bộ phim, biết đâu chúng ta sẽ có thêm một người bạn cũng tư tưởng.

_____________________________________
Bài Giới thiệu Phim này được viết,
thiết kế và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Học bổng Lãnh đạo Khai phóng IPL Khóa 5

Lê Nguyễn Trần Huỳnh
 Nguyễn Hoàng Bảo Huy 
Phạm Thị Quỳnh Mai
 Huỳnh Diệp Mỹ Ngọc
 Nguyễn Đình Quý 
Trần Minh Dạ Thảo