• Tác giả: Bill Bryson 
  • Dịch giả: Khương Duy - Hán Ngọc
  • Đơn vị xuất bản: NXB Khoa học Xã hội
  • Năm xuất bản: 2018

Lược sử vạn vật - một cuốn sách về lịch sử hay chăng là một công trình nghiên cứu khoa học chuyên sâu?

Với góc nhìn từ một tình yêu khoa học và sự tò mò tìm câu trả lời cho những câu hỏi của bản thân về thế giới xung quanh mà các nghiên cứu khoa học vấn chưa đề cập đến nhiều, Bill Bryson đã viết nên những trang sách rất gần gũi về những khám phá thú vị và tìm hiểu về thế giới xung quanh. 

Như một nhận xét của độc giả rằng: “Lược sử vạn vật kể câu chuyện từ những hạt nguyên tử đến những dải ngân hà, từ những con vi khuẩn đến những bầy khủng long một cách vô cùng duyên dáng, thông minh và hóm hỉnh. Bằng vô số những so sánh những hiện tượng khoa học với những điều bình dị gần gũi của đời sống thường ngày mà những thông tin trong sách được đón nhận trong sự thích thú.”

Không phải là một công trình nghiên cứu đồ sộ hay chuyên sâu, nhưng bằng lối khoa học thường thức, tác giả đã hệ thống hóa một số lượng kiến thức khổng lồ một cách dễ hiểu, dễ hình dung và ghi nhớ.

Lược sử vạn vật đã mở ra nhiều điều thú vị khi tìm hiểu và khám phá về thế giới xung quanh, tìm câu lý giải cho những câu hỏi về sự tồn tại và vận động của vạn vật. 

Bằng góc nhìn của người không chuyên đi tìm hiểu về khoa học, suốt 03 năm tìm đọc, nghiên cứu các công trình, tài liệu khoa học, tác giả đã viết cuốn sách như cách ghi lại những phát hiện, những cách lý giải mà tự thân ông đã nghiệm ra. Chính vì vậy, khi đọc cuốn sách, chúng ta có thể dễ dàng tiếp nhận và hiểu ngày được nội hàm của trang viết. 

Một thế giới chứa đầy những điều kì diệu vẫn luôn đợi chờ chúng ta khám phá. Từ câu chuyện của những đám tảo, địa y cho đến sự phát triển của các thảm thực vật, hệ sinh thái hay lớn hơn là câu chuyện của những loài khủng long đã diệt chủng và vô số những ẩn dấu của dải thiên hà.

“Trân quý bản thân vì sự hiện hữu là đáng giá” là tinh thần mà thông điệp mà có lẽ tác giả cũng đã gửi gắm trong chính cuốn sách của mình. Cuốn sách cũng giúp chúng ta cảm thấy khoa học không quá xa vời, không phải là những thứ cao xa mà chính là những thực tế hiện diện xung quanh đời sống. Chỉ cần chúng ta bỏ công tìm hiểu, quan sát và có một niềm yêu thích với những điều mới lạ thì có lẽ khoa học thật gần gũi và thực tế. 

“Tôi đề cập tất cả những điều này vì muốn nói rằng nếu chọn một sinh vật để chăm nom sự sống trong vũ trụ cô đơn này, nhằm dõi theo những nơi nó đang đi tới và ghi lại những nơi nó đã đi qua, hẳn bạn sẽ không chọn con người. Nhưng điều rất quan trọng là: chúng ta đã được lựa chọn, do số phận, do tạo hóa, hay bạn muốn gọi là gì cũng được. Chỉ có thể nói rằng, chúng ta là sự lựa chọn tốt nhất. Cũng có thể chúng ta là sự lựa chọn duy nhất. Thật đáng sợ khi nghĩ rằng chúng ta chính là thành tựu tối cao còn tồn tại của vũ trụ, lại cũng là cơn ác mộng tồi tệ nhất.”

Cuốn sách cũng đưa chúng ta đi từ câu chuyện này đến câu chuyện khác, từ suy tư này đến suy ngẫm khác về sự tồn tại của vạn vật, của loài hơn và hơn hết là mỗi cá nhân trên hành tinh này. 

Vạn vật sinh ra và tồn tại ắt cũng đều có lý do và nguyên cớ của nó, dù là một hạt nguyên tử nhỏ bé hay dải ngân hà rộng lớn đều không hề vô nghĩa. Mỗi mỗi sự sống, sự tồn tại đều mang một ý nghĩa rất thiêng liêng mà đã được chọn lựa, đặt để mà không thể thiếu. Chính vì lẽ đó, nên mỗi chúng ta phải tôn trọng chính sự tồn tại của bản thân, của vạn vật và muôn loài. Không có ai, loài nào, giống nào là cao quý, thượng đẳng và đáng tồn tại hơn những loài khác. Chúng ta cần bình đẳng, hòa hợp thì mới bền vững vậy. 

 
Bài  giới thiệu Sách này được sưu tầm và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Chương trình Lãnh đạo Khai phóng IPL khóa 6

Đặng Xuân Hải
Mai Thị Như Thảo
Hồ Đông Thụ
Lê Trung Thu
Nguyễn Hữu Ý