Sách: Không Gia Đình

Tác giả: Hector Malot
Dịch giả: Huỳnh Lý
Đơn vị xuất bản: Nhà xuất bản Văn học
Năm xuất bản: 1878

Câu chuyện bắt đầu bằng “Tôi là một đứa trẻ người ta nhặt được.”

Rémy, nhân vật chính trong câu chuyện, là một đứa trẻ đã bị người ta đánh cắp rồi bỏ rơi ở Paris, được gia đình nhà Barberin đem về nuôi. Rémy được chăm sóc trong sự yêu thương của má Barberin, cho đến một ngày nọ, khi người chồng làm việc ở Paris – lão Barberin bị thương tật do tai nạn trở về, ông đã đem bán Rémi cho gánh xiếc của cụ Vitalis. Hai người đã cùng với đoàn xiếc thú lang thang khắp mọi miền nước Anh và nước Pháp để kiếm sống.

Trên con đường thiên lý ấy, em đã gặp được những người tốt, rồi cũng có những kẻ xấu. Cuộc đời chú bé Rémi đã thay đổi khi cụ Vitalis mất đi trong một đêm giá rét. Em đã được gia đình bác Acquin cưu mang và nhận làm con nuôi, đổi lại em cũng phải tự lao động để kiếm ăn. Những ngày sống ở gia đình bác Acquin là những ngày em cảm thấy bình yên và hạnh phúc, bởi em được yêu thương và có quyền yêu thương những anh chị em trong gia đình, và cả bác Acquin. Nhưng cuộc sống êm đềm chưa được bao lâu thì biến cố lại đến với em, bác Acquin bị thiếu nợ, phải ở tù, bác nhờ người em là cô Cartherin lên sắp xếp chỗ ở cho những đứa con của bác. Thế rồi, mỗi người một ngả, chỉ riêng Rémi là chọn trở lại kiếp sống lang thang, trở thành một chủ gánh với gánh xiếc gồm anh và con chó Capi. Lúc này, em đã gặp Mattia – một cậu bé em đã từng gặp trong gánh trẻ em của ông Garofoli. Mattia xin vào gánh xiếc của Rémi, thế rồi cả hai cùng nhau bước đi trên con đường thiên lý.

Con đường lần này gian khổ hơn, đã có lúc em may mắn thoát nạn trong một vụ sập hầm mỏ, đã có lúc em bị người khác nghi oan và tống vào nhà giam. Nhưng sau cùng, em đã tìm lại được gia đình của mình, một gia đình mà em sẽ được nuôi nấng đàng hoàng, được học hành tử tế, và quan trọng nhất là được yêu thương những người trong gia đình. Rémi, dù bất kì đâu, bất kì hoàn cảnh nào, vẫn luôn noi theo nếp sống thanh cao mà cụ Vitalis đã dạy em: có lòng tự trọng, dũng cảm, thương người và thương động vật, không dối trá, không ngửa tay xin xỏ và phải biết trở thành một con người có ích.

“Nếu ông đánh đập chúng nó, chúng nó sẽ sợ sệt, mà sự sợ hãi thì làm tê liệt óc thông minh đi. Vả chăng nếu ông cứ cáu gắt với chúng thì ông đã là khác chứ không được như thế này đâu. Ông đã luyện được lòng kiên nhẫn bất chấp mọi thử thách, và chính nó đã làm cho cháu tin ông. Ấy, khi mình dạy kẻ khác thì cũng là tự dạy cho chính mình…”