PHIM: VÔ GIAN ĐẠO - INFERNAL AFFAIRS (2002)

Vô Gian Đạo (Vô Gián Đạo) là bộ phim gián điệp, trinh thám đình đám của Hong Kong, công chiếu năm 2002 và “càn quét” vô số giải thưởng danh giá trong và ngoài nước, được giới làm phim Hollywood chuyển thể thành “The Departed” đạt 4 giải Oscar sau này.

Bộ phim xoay quanh 2 nhân vật chính là viên cảnh sát Trần Vĩnh Nhân hoạt động bí mật trong băng đảng xã hội đen và tên tội phạm Lưu Kiến Minh là tay trong của băng đảng xã hội đen được cài vào đội ngũ cảnh sát cấp cao. Hai người họ quá khứ học cùng một trường, vì những ngã rẽ quẩn quanh của cuộc đời mà chọn con đường trái ngược với vỏ bọc đánh tráo thân phận nhau. Để rồi sau những tình tiết gay cấn, những nguy hiểm mà cả 2 phải chịu để kẻ thù của mình tin tưởng, suốt 10 năm ròng rã làm gián điệp, phạm tội của Vĩnh Nhân để lấy thông tin cho đội ngũ cảnh sát và Kiến Minh làm những việc truy bắt tội phạm của 1 người cảnh sát đã khiến họ có lúc tưởng rằng đã quên mất thân phận mình. Cao trào phim khi người sếp – cảnh sát trưởng, người duy nhất biết thân phận thực sự của Vĩnh Nhân chết, anh rơi vào bế tắc và ngõ cụt. Còn tên trùm khét tiếng thì bị chết dưới tay của Kiến Minh - kẻ mà ông tin tưởng.

Nói về hình thức nghệ thuật, bộ phim với những cảnh quay đẹp, sáng tạo nhất trong thời điểm đó của điện ảnh Hong Kong đang suy yếu. Nhạc phim chủ đề “Forgotten Time” buồn da diết, ám ảnh quá khứ và hiện tại của nhân vật, gào xé như chính cách họ không được sống với cái tôi của mình. Dàn nhân vật thực lực, đình đám như Lương Triều Vỹ, Lưu Đức Hoa, Trần Tuệ Lâm, Trịnh Tú Văn…Và điểm sáng nhất chính là kịch bản quá xuất sắc từ mạch phim, các nút thắt mở, thoại, các hình ảnh ẩn dụ.

Về nội dung/ triết lý nhân sinh của phim:

• Hiện lên nổi bật là triết lý Phật Giáo, rằng luật nhân quả luôn hiện hữu, chỉ là sớm hay muộn. Với Vô Gian Đạo phần 1 điều này chưa thỏa lắm vì nhân vật đại diện cho công lý đều chết, kẻ xấu đâu đó vẫn còn và bí mật tội ác được chôn vùi, thế nhưng qua phần 2,3 thì triết lý này được làm rõ. Đối với tên trùm xã hội đen, hắn siêng đi chùa, lạy Phật, thế nhưng đối với hắn Phật chỉ là bức tượng, chứ không phải là “tâm”, vậy nên, cuối cùng cũng chết trong tức tưởi vì bị chính đàn em thân cận thanh toán. Ngay từ tên phim Vô Gian Đạo (hay Vô gián Đạo) cũng nói lên được triết lý này, kẻ nào khi sống làm nên những tội ác nhất thì sẽ bị đày xuống ngục a Tỳ, bị hành hạ mãi mãi và không thể chết đi cũng không thể siêu sinh.
• Sự giày vò đi tìm lại chính mình: cả 2 nhân vật chính đều bị rơi vào hoàn cảnh phải sống trong vỏ bọc, làm khác đi bản chất của mình, nhưng vấn đề là thời gian dần qua, họ bất chợt có lúc tự hỏi mình là ai?  Mình đang làm gì? Thân phận mình là ai? vậy mình là kẻ xấu hay người tốt? họ đứng trên lằn ranh sáng – tối, mải mê che dấu bí mật của mình và bị dày vò vì chính điều ấy.
• Khắc họa vào sự bế tắc về bản ngã của hai con người đã ngụp lặn quá sâu trong môi trường của kẻ thù. Vĩnh Nhân khi nói chuyện với sếp mình đã hỏi rằng “liệu còn quay lại được không”, gióng lên hồi chuông báo động rằng tâm trí anh sau 10 năm có thể sẽ quên đi mình cũng là 1 người cảnh sát. Còn Kiến Minh muốn thay đổi việc mình là tội phạm, ra tay giết sếp mình, sau đó giết người biết được mình là tội phạm, vậy giữa cái mình mong muốn và điều mình làm không tương đồng thì liệu rằng về bản chất, kết quả mình đạt được có phải là thật và lâu bền không?

Suy cho cùng, nếu không được sống là chính mình và biết mình là ai thì thật khổ sở, đứng giữa những lựa chọn ngã rẽ cuộc đời, ta nên mạnh mẽ quyết định để không rơi vào vòng tròn bi kịch của đánh mất bản thể và rơi vào tội ác.

_____________________________________
Bài Giới thiệu Phim này được viết,
thiết kế và biên tập bởi một Nhóm IPLer của
Học bổng Lãnh đạo Khai phóng IPL Khóa 6

Nguyễn Đình Giang
Mai Đoàn Thảo Ly
Võ Minh Thục Quỳ
Lê Thắng
Lê Quang Tịnh